Người giàu sống lâu, sống khỏe?

- Tác giả Huy Lâm

Này nhé, bạn cứ thử tưởng tượng xem, một người không cần phải thật giàu có, chỉ cần rủng rỉnh tiền bạc thôi, khi muốn mua một món đồ gì là có thể mua ngay chứ không cần phải nhìn vào ví xem có đủ tiền không? Rồi không phải đắn đo suy nghĩ là có nên mua hay không? Hoặc cân nhắc xem món đồ ấy có thật sự cần thiết hay không? Nếu muốn đi chơi xa ư? Ừ thì cứ lấy vé máy bay hạng nhất, rồi tới đâu đó là đã có sẵn khách sạn sang trọng ở những góc phố chính, rất tiện cho việc di chuyển và mua sắm.

 Người không giàu thì không được cái diễm phúc ấy. Muốn làm gì cũng phải tính toán cho thật kỹ, chi li từng khoản tiêu xài. Vé máy bay thì xem hãng nào rẻ hơn mới đi. Ở khách sạn thì cỡ ba sao là đủ sang rồi. Ăn uống thì kiếm những tiệm tương đối bình dân thôi, chớ vào những nơi khăn trải bàn thì trắng muốt, ủi là thẳng nếp, muỗng nĩa đặt ngay ngắn, ly lớn ly nhỏ, đĩa to đĩa bé được sắp xếp thật cầu kỳ. Nếu chẳng may liều mình bước vào những nơi ấy một lần cho biết mà nhỡ có bị chém trầy trụa chiếc thẻ tín dụng thì cũng đáng đời, chẳng ai thèm thương xót. Nghèo mà ham.

ảnh minh họa

Đồng tiền nối liền khúc ruột. Do đó, nếu không phải là người giàu có, tiền bạc rủng rỉnh, thì khi làm bất cứ chuyện gì, dù lớn hay nhỏ, bạn hãy gắng nhớ phải so đo tính toán cho thật khôn ngoan, sảy một cái là gặp nạn như chơi, mệt vô cùng.

Thế thì, làm người giàu quả là sướng thật. Nhưng điều đó dường như vẫn chưa đủ, người giàu thì càng ngày càng giàu thêm. Người nghèo thì may lắm là dậm chân tại chỗ, còn không thì bị thụt lùi. Trong danh sách các tỉ phú trên thế giới của tạp chí Forbes 2013 thì hiện nay là 1.426 người, tăng thêm 210 tỉ phú trong năm qua. Tổng số tài sản của những nhà đại phú này là $5,4 ngàn tỉ, tăng thêm sơ sơ có $800 tỉ so với một năm trước đó. Trung bình mỗi nhà tỉ phú ôm một khối tài sản trị giá $3,7 tỉ. Đây là con số khổng lồ mà đại đa số những người đi làm bình thường như chúng ta có mơ tới mấy mươi đời cũng không với tới. Riêng tại Hoa Kỳ, lợi tức của nhóm 1%, những người đứng đầu trong nấc thang kinh tế, đã tăng gấp đôi kể từ năm 1980, chiếm 20% tổng số lợi tức toàn quốc. Trong khi đó lợi tức của những người đi làm bình thường chỉ tăng 4% mà mức lạm phát lại ăn bớt đi 2% – nghĩa là mức sống của đại đa số không tiến thêm bao nhiêu.

Đã thế, người giàu lại còn được sống lâu hơn người bình thường để hưởng thụ cho hết những cái sung sướng vật chất mà đời ưu đãi cho họ nữa cơ chứ.

ảnh minh họa

Theo một nghiên cứu của nhóm Longevity Science Advisory Panel ở Anh Quốc, với người giàu ở nước này, tuổi thọ trung bình của đàn ông là 83,8 và phụ nữ là 86,7, tương phản với nhóm người lao động bình thường, tuổi thọ trung bình của họ là khoảng ba năm ngắn hơn. Nghiên cứu trên còn cho thấy khoảng cách tuổi thọ giữa giàu và nghèo càng ngày càng cách biệt. Đầu thập niên 1980, khoảng cách biệt tuổi thọ giữa giàu và nghèo là khoảng hai năm, đến nay khoảng cách biệt đó là 3,5 năm.

Kết quả của nghiên cứu nói rằng lý do mà người nghèo chết sớm hơn là vì cuộc sống của họ kém lành mạnh hơn là những người giàu. Họ không được hưởng những dịch vụ y tế tốt hơn mà lại có thói quen uống rượu, hút thuốc và thêm bị béo phì. Thế nên, tuổi thọ của họ vì thế mà bị thấp hơn so với người giàu. Tựu trung cũng chỉ vì “ba cái lăng nhăng” nó quấy mà cụ Nguyễn Công Trứ trước đây đã phải buột miệng than thở.

Những nghiên cứu khác cho thấy ở Mỹ cũng thế, người giàu sống thọ hơn người nghèo. Một nghiên cứu của Văn phòng Ngân Sách Quốc hội (CBO) vào năm 2008 thấy rằng khoảng cách biệt tuổi thọ giữa giàu nghèo ở Mỹ, cũng như giữa những người có bằng cấp và không bằng cấp, đã tăng kể từ thập niên 1980. Trong thập niên 2000, những nhóm người có lợi tức cao sống thọ hơn những nhóm người có lợi tức thấp là khoảng 1,9 năm. Khoảng cách biệt đó đã tăng 1,6 năm kể từ thập niên 1980.

ảnh minh họa

Tương tự như các nước Tây phương, người giàu Á châu sống thọ hơn người nghèo Á châu. Theo một nghiên cứu vào năm 2011 của viện nghiên cứu The Korean National Pension Research Institute nói rằng những người Nam Hàn có lợi tức thuộc nửa cao hơn thì sống thọ hơn những người có lợi tức thuộc nửa thấp hơn khoảng bốn năm.

Cũng có bằng chứng khoa học cho thấy người giàu chậm lão hóa hơn do trong cơ thể của người giàu sản xuất một loại hormone có liên hệ tới tuổi thọ của con người nhiều hơn là người nghèo.

Trong một bài báo trên tờ The Washington Post trong mục về sức khỏe, tác giả Michael A. Fletcher đưa ra một so sánh giữa hai khu vực giàu nghèo tại tiểu bang Florida để ta thấy được sự khác biệt rất rõ rệt về tuổi thọ ở hai nơi nằm kề cận nhau thuộc vùng phía nam nước Mỹ. Khu vực giàu có là quận St. Johns, Florida. Vì là một cộng đồng khá giả nên người dân sống trong khu vực này được hưởng tất cả những tiện nghi mà chỉ người giàu mới có như: những sân golf với thảm cỏ xanh quanh năm bao bọc lấy khu vực dân cư và gần đó là bãi biển dài thẳng tắp, sân quần vợt mới tinh và một hệ thống đường mòn tỏa ra khắp mọi ngõ ngách dành cho xe đạp và người đi bộ.

Nhờ vậy mà lối sống của dân cư trong quận St. Johns, Florida rất lành mạnh. Họ năng hoạt động bên ngoài hơn. Bảy ngày một tuần, từ sáng tới tối, lúc nào cũng có người đạp xe đạp, đi bộ, đánh golf hoặc chơi quần vợt. Và hẳn nhiên là với lối sống lành mạnh đó, tuổi thọ trung bình của người dân ở đây cũng tương đối cao hơn những nơi khác. Theo kết quả nghiên cứu của trường Đại học Washington, phụ nữ tại đây có thể sống tới gần 83 tuổi, so với chỉ hai thập niên trước, tuổi thọ của họ kéo dài thêm bốn năm. Tuổi thọ trung bình của nam giới là hơn 78 tuổi, dài hơn sáu năm so với hai thập niên trước.

Nhưng khi nhìn qua khu vực hàng xóm là quận Putnam bên cạnh, đời sống ở đây không những không có cảnh nhàn viên như St. Johns mà tuổi thọ còn bị ngắn hơn rất nhiều. Lợi tức trung bình và trị giá nhà ở của Putnam chỉ bằng khoảng một nửa so với St. Johns. Và tuổi thọ trung bình của quận Putnam kể từ năm 1989 chỉ nhích lên được một chút. Tuổi thọ của phụ nữ tại đây là khoảng 78 tuổi, so với hai thập niên trước chỉ nhích lên ít hơn một năm. Trong khi đó, cùng thời gian này, tuổi thọ của nam giới tăng thêm được một năm rưỡi và hiện nay là khoảng 71 tuổi, bảy năm ngắn hơn so với tuổi thọ nam giới ở quận St. Johns cách đó ít dặm.

Khoảng cách biệt tuổi thọ khá xa giữa hai quận hạt nằm sát bên nhau có lẽ phản ánh một sự thật khó chối cãi về sự bất quân bình kinh tế giữa nhóm người này với nhóm người kia càng ngày càng gia tăng tại nước Mỹ. Tuy tuổi thọ trung bình ở Mỹ tiếp tục tăng đều đặn, đạt 78,5 tuổi vào năm 2009, có những bằng chứng nghiên cứu cho thấy sự tăng tuổi thọ này phần lớn chỉ xảy ra ở nhóm những người giàu có và khá giả.

Mà tuổi thọ không chỉ chênh lệch bởi những nhóm với mức lợi tức khác nhau, mà hiện nay một vài nhóm – đặc biệt là những phụ nữ da trắng có lợi tức thấp – cũng đang bị thua xút tuổi thọ.

Một bản phúc trình được đăng trên tạp chí Health Affairs vào tháng Hai, 2013  vừa qua nói rằng gần một nửa các quận hạt ở Mỹ trong thời gian qua, số phụ nữ chết trước tuổi 75 với tỉ lệ cao hơn trước đây rất nhiều. Các quận hạt mà tuổi thọ của phụ nữ đang sút giảm thường là ở khu vực nông thôn thuộc vùng phía nam và tây.

Tình hình đời sống ở những khu vực nông thôn nước Mỹ nói chung không chỉ là khó kiếm được công việc tốt (đưa đến lợi tức thấp) mà sự tiếp cận các dịch vụ y tế cũng khó khăn do số Bác sĩ cung ứng không đủ. Ngay cả những người có bảo hiểm y tế muốn gặp Bác sĩ cũng là chuyện khó khăn, nan giải. Do đó, những người bệnh, nhất là những người mang những căn bệnh hiểm nghèo đã không có được sự săn sóc y tế đúng mức và điều này ảnh hưởng không ít tới tuổi thọ của họ.

Vậy, phải chăng chuyện kinh tế và tuổi thọ có sự liên hệ mật thiết với nhau?

Không hẳn thế. Đó chỉ là một cách ngụy biện. Giàu nghèo không phải là lý do chính mà tuổi thọ dài hay ngắn. Vấn đề là ở chỗ người giàu thường có khuynh hướng sống lành mạnh và có ý thức hơn đối với cuộc sống của chính họ. Thế thôi.

Mà suy cho cùng, sống thọ hay không không quan trọng. Cái quan trọng là cuộc sống có hạnh phúc vui vẻ hay không?