Nhật Bản – Quốc Gia ‘Siêu Già’

Và Những Vấn Đề Về Người Già

▂ ▃ ▅ ▆ █☆★█ ▆ ▅ ▃

Người cao tuổi tập thể dục với tạ gỗ trong sự kiện nâng cao sức khỏe nhân ‘Ngày tôn trọng người cao tuổi’ của Nhật Bản tại quận Sugamo, Tokyo vào ngày 19 Tháng Chín, 2016 ở Tokyo, Nhật Bản. (Ảnh: Yuya Shino / Getty Images)

Tại Nhật Bản hiện nay, số người sống thọ trên 100 tuổi là hơn 90,000 – một con số kỷ lục, nhưng quốc gia này đang gặp những vấn đề về người già.

Quốc gia của những vị ‘bách niên giai lão’

Theo Japan Times, Bộ Nội vụ Nhật Bản vừa thông báo số công dân trên 65 tuổi tại quốc gia này lên mức kỷ lục 36.27 triệu người, chiếm 29.1% tổng dân số. Số người trên 75 tuổi là 19.37 triệu, chiếm hơn 15% dân số. Và đặc biệt, đạt kỷ lục là số người ở độ tuổi “bách niên giai lão” là 90.526 người. Có nghĩa, cứ 100,000 người Nhật Bản, có 72 người trên 100 tuổi.

 Một linh mục lớn tuổi được trợ giúp khi ông chuẩn bị vào Tokyo Dome để tham dự Thánh lễ của Đức Thánh Cha Phanxicô vào ngày 25 Tháng Mười Một, 2019 tại Tokyo, Nhật Bản. (Ảnh: Carl Court / Getty Images)

Trong số 200 quốc gia và vùng lãnh thổ có dân số từ 100,000 trở lên trên thế giới, Nhật Bản là nước có tỷ trọng dân số cao tuổi lớn nhất, được gọi là quốc gia “siêu già” với hơn 29.1% dân số trên 65 tuổi. Italy xếp thứ hai với 24.1%, Phần Lan đứng thứ ba: 23.3%.  Theo Viện Nghiên cứu Quốc gia về Dân số và An sinh Xã hội Nhật Bản (IPSS), sau mấy chục năm, kể từ 1950, tỷ lệ người trên 65 tuổi luôn tăng đều đều, thì dự báo nhóm người này sẽ tăng tới 35.3% vào năm 2040.

Tỷ lệ sinh đẻ ở Nhật Bản liên tục giảm, dấy lên mối lo ngại về dân số già gia tăng và lực lượng lao động ngày càng ít đi. Nhưng không phải bây giờ, Nhật Bản đã phải chật vật đối phó với khủng hoảng nhân khẩu học này, kéo dài nhiều năm qua.

Tổng dân số Nhật Bản đạt đỉnh vào năm 2010 với 127 triệu người và bắt đầu giảm dần. Đến năm 2065, con số này dự kiến giảm xuống còn khoảng 88 triệu.

Năm 2020, toàn Nhật Bản chỉ có 525,490 cặp kết hôn, giảm 12.3%, và là con số thấp kỷ lục thời hậu chiến. Tỷ lệ sinh là 1.35, thuộc nhóm thấp nhất trên thế giới. Theo các nhà quan sát, bạo lực với nhóm người dễ bị tổn thương ngày càng trở nên phổ biến do sự thất vọng và lo sợ dịch bệnh. Tình trạng lạm dụng trẻ em, bạo hành gia đình cũng tăng đột biến.

 Tỷ lệ sinh đẻ ở Nhật Bản liên tục giảm, dấy lên mối lo ngại về dân số già gia tăng và lực lượng lao động ngày càng ít đi. Người cao tuổi tập thể dục với tạ gỗ trong sự kiện nâng cao sức khỏe nhân ‘Ngày tôn trọng người cao tuổi’ của Nhật Bản tại quận Sugamo, Tokyo vào ngày 19 Tháng Chín, 2016 ở Tokyo, Nhật Bản. (Ảnh: Yuya Shino / Getty Images)

Chỉ mới hơn 10 năm trước, dân số ở Nhật Bản đạt ngưỡng cao nhất là 127.32 triệu người, nhưng từ đó bắt đầu giảm dần cho dến bây giờ, và còn giảm nữa. Người ta ước tính đến năm 2100, khoảng 40% dân số nước này là những ông cụ bà lão trên 65 tuổi.

Thay đổi người trẻ để chịu ‘nết’ người già

Tương tự ở các quốc gia Á châu như Trung Quốc, Singapore, Đại Hàn,… tình trạng già hóa và ngược đãi người cao tuổi ở Nhật Bản ngày càng gia tăng.

Những năm đại dịch COVID-19 càng làm gia tăng tình trạng tồi tệ này. “Mọi người quá căng thẳng, kiệt sức và bị cô lập trong hai năm dịch bệnh. Xu hướng rất đáng lo ngại của tình trạng lạm dụng bạo lực với người già, trẻ em gia tăng. Chúng tôi thấy rõ điều đó,” Vickie Skorji, Giám đốc dịch vụ tư vấn Tell ở Tokyo, nói.

Dịch bệnh khiến con người không thể làm những việc bình thường như gặp gỡ bạn bè, gia đình hoặc đơn giản là nói chuyện với đồng nghiệp tại văn phòng. Chính vì thế, rất nhiều người bị mất đi tính thân thiện và lòng khoan dung.

 Những năm đại dịch COVID-19 càng làm gia tăng tình trạng già hóa và ngược đãi người cao tuổi gia tăng. Trong hình: Những người đi làm, nhiều người đeo khẩu trang, đi bộ qua ga tàu Shinagawa vào ngày 8 Tháng Tư, 2020 ở Tokyo, Nhật Bản. (Ảnh: Carl Court / Getty Images)

Makoto Watanabe, giáo sư truyền thông tại Đại học Hokkaido Bunkyo nhận định bạo lực gia tăng với người yếu thế và dễ bị tổn thương tại Nhật Bản, là dấu hiệu cho thấy những thay đổi tiêu cực trong những năm gần đây. “Trước đây người già là cốt lõi của cộng đồng, đặc biệt là vùng nông thôn do những hiểu biết về mùa màng và khu vực sinh sống. Nhưng giá trị của người già với cộng đồng bị giảm sút, khi bây giờ không hiểu gì, mọi người đều có thể hỏi ‘anh Google’ là ra hết, mà không cần hỏi kinh nghiệm của người già,” Watanabe nói.

Bên cạnh đó, đại dịch càng làm mọi vấn đề trở nên tồi tệ. Nhiều người căng thẳng do mất việc làm, không đủ tiền chi trả các hoá đơn và nhiễm bệnh. Thậm chí nhu cầu giải toả lo âu với bạn bè cũng không được đáp ứng.

Theo giáo sư, sự thất vọng còn nằm ở sự sứt mẻ giá trị văn hóa, truyền thống về lòng hiếu thảo với cha mẹ hay tôn trọng người lớn tuổi đã ăn sâu vào các nền văn hoá Đông Á như Nhật Bản. “Tôi sợ rằng khi xã hội Nhật Bản đạt được nhiều thành tựu từ công nghệ, con người sẽ dần mất đi sự đồng cảm của chính mình,” ông Watanabe nói.

Để đối phó với thực trạng này, dịch vụ tư vấn Tell đang chuyển trọng tâm hỗ trợ xây dựng khả năng phục hồi và quản lý mức độ căng thẳng tăng cao ở những người phải sống chung với người cao niên. Người già thì vẫn cứ già và khó lòng thay đổi được tính khí của họ.

(theo Japan Times, SCMP)

Đơn Dương
Theo SGN News ngày 20 tháng 9, 2022

Chữa bệnh và phục hồi sức khỏe bằng ‘liệu pháp âm nhạc’

▂ ▃ ▅ ▆ █☆★█ ▆ ▅ ▃ ▂

Liệu pháp âm nhạc ngày càng được sử dụng rộng rãi để giúp bệnh nhân đối phó với căng thẳng. (minh họa: Jefferson Santos/Unsplash)

Liệu pháp âm nhạc ngày càng được sử dụng rộng rãi để giúp bệnh nhân đối phó với căng thẳng và giúp quá trình chữa bệnh đạt được hiệu quả cao.

Âm nhạc – Liệu pháp

Liệu pháp âm nhạc giúp bệnh nhân quên đi nỗi đau. (minh họa: Jefferson Santos/Unsplash)

“Hãy tập trung vào âm thanh của nhạc cụ,” Andrew Rossetti, một nhà nghiên cứu và trị liệu âm nhạc được cấp phép cho biết khi anh gảy các hợp âm trên một cây đàn guitar Tây Ban Nha cổ điển . “Nhắm mắt lại. Hãy nghĩ về một nơi mà bạn cảm thấy an toàn và thoải mái,” Rossetti nói.

Liệu pháp âm nhạc là điều cuối cùng mà Julia Justo mong đợi khi cô đến Phòng khám Mount Sinai Beth Israel Union Square để điều trị bệnh ung thư vào năm 2016. Justo là nghệ sĩ đồ họa người Argentina nhập cư đến New York. Âm nhạc nhanh chóng xoa dịu nỗi sợ hãi của cô về việc xạ trị mà cô ấy cần phải trải qua, điều khiến Justo hết sức lo lắng. “Tôi cảm thấy sự khác biệt ngay lập tức, tôi cảm thấy thoải mái hơn nhiều,” cô nói. Theo The New York Times.

Thật kỳ diệu, Justo khỏi bệnh ung thư đã được hơn bốn năm, vẫn đến bệnh viện hàng tuần trước khi đại dịch bùng phát để gặp ông Rossetti, người có những đoạn guitar nhẹ nhàng và các bài tập giúp cô đối phó với những thử thách đang diễn ra, như giúp ngủ ngon. Thời đại dịch, họ vẫn giữ liên lạc, chủ yếu qua email.

Khả năng chữa bệnh của âm nhạc – được các triết gia từ Aristotle, Pythagoras đến Pete Seeger ca ngợi – hiện đang được chứng thực bởi các nghiên cứu y học. Nó được sử dụng trong các phương pháp điều trị nhắm mục tiêu tới các bệnh như hen suyễn, tự kỷ, trầm cảm. Và hơn thế nữa, bao gồm cả các chứng rối loạn não như bệnh Parkinson, Alzheimer, động kinh và đột quỵ.

Đem âm nhạc vào bệnh viện

Phòng chờ khoa ung thư có nhạc sống, để giúp bệnh nhân bình tâm trong khi chờ xạ trị và hóa trị. Nhạc sống còn có mặt tại khoa sản phụ trong một số đơn vị chăm sóc đặc biệt dành cho trẻ sơ sinh và an ủi những đứa trẻ bất hạnh khó qua nổi trong nhà tế bần.

Trước đây các liệu pháp âm nhạc hiếm khi được sử dụng như phương pháp điều trị độc lập, ngày nay càng được sử dụng nhiều hơn để bổ trợ cho các hình thức điều trị sức khỏe. Âm nhạc giúp mọi người đối phó với căng thẳng và tạo khả năng tự chữa bệnh của cơ thể.

Ông Rossetti giải thích: “Với liệu pháp âm nhạc, chúng tôi đang cung cấp cho họ những nguồn lực mà họ có thể sử dụng để tự điều chỉnh, cảm thấy vững tâm và bình tĩnh hơn. Chúng tôi đang tạo điều kiện cho họ tham gia tích cực vào việc chăm sóc bản thân mình.”

Ngay cả trong đại dịch COVID-19, ông Rossetti vẫn tiếp tục biểu diễn nhạc sống cho các bệnh nhân. Ông nói rằng bản thân ông thấy rõ sự gia tăng lo lắng kể từ khi đại dịch bắt đầu, khiến sự can thiệp của âm nhạc, nếu có, sẽ tác động hơn so với thời gian trước khi xảy ra cơn khủng hoảng bệnh tật này.

Mount Sinai gần đây cũng mở rộng chương trình trị liệu âm nhạc, không chỉ cho bệnh nhân mà cả nhân viên y tế, những người phải làm việc căng thẳng để đối phó với COVID-19 từ ngày này qua tháng nọ. Vào giờ ăn trưa, các nhân viên y tế trong bệnh viện được nghe nhạc sống.

Âm nhạc không chỉ là một “chất” gia tăng sự lạc quan. Ngày càng nhiều nghiên cứu cho thấy âm nhạc được chơi trong môi trường trị liệu có những lợi ích về sức khỏe có thể đo lường được. Tiến sĩ Jerry T. Liu, trợ lý giáo sư về ung thư bức xạ tại Trường Y Icahn ở Mount Sinai, cho biết: “Những người trải qua liệu pháp này dường như ít cần thuốc điều trị lo âu hơn. Đôi khi, nhiều bệnh nhân còn không cần dùng đến thuốc hỗ trợ.

Một đánh giá về 400 bài báo nghiên cứu được Daniel J. Levitin tại Đại học McGill thực hiện vào năm 2013, kết luận rằng: Nghe nhạc hiệu quả hơn uống thuốc trong việc giảm lo lắng trước khi phẫu thuật. “Âm nhạc đưa bệnh nhân đến một ngôi nhà thân thuộc trong chính họ,” Tiến sĩ Manjeet Chadha, Giám đốc khoa ung thư bức xạ tại Mount Sinai Downtown ở New York, cho biết. “Âm nhạc là ‘liều thuốc’ giúp họ thư giãn mà không có bất cứ tác dụng phụ gì.”

Âm nhạc có mặt trong một số đơn vị chăm sóc đặc biệt dành cho trẻ sơ sinh và an ủi những đứa trẻ bất hạnh khó qua nổi bàn tay tử thần. (minh họa: National Cancer Institute- Unsplash)

Âm nhạc cũng có thể giúp mọi người đối phó với chứng ám ảnh lâu dài. Ông Rossetti nhớ lại một bệnh nhân bị đống bê tông đổ nát đè bẹp tại Ground Zero vào ngày 11-9. Người phụ nữ ấy, người nhiều năm sau đó được điều trị ung thư vú, cô vô cùng sợ hãi trước thiết bị bằng nhựa nhiệt dẻo đặt trên ngực trong quá trình xạ trị. Thiết bị này “đánh thức” cảm giác bị khối bê tông đè năm nào. Ông Rossetti nhớ lại: “Chính liệu pháp âm nhạc giúp cô ấy vượt qua chấn thương và nỗi sợ hãi mà cô phải đối mặt hàng ngày.”

Tại Mount Sinai Beth Israel, âm nhạc thường được biểu diễn trực tiếp bằng nhiều loại nhạc cụ bao gồm trống, piano và sáo, với những người biểu diễn phải cẩn thận để duy trì khoảng cách xã hội phù hợp.

Âm nhạc giúp phục hồi nhanh sau phẫu thuật

Joanne Loewy, Giám đốc sáng lập của Trung tâm Âm nhạc & Y khoa Louis Armstrong của bệnh viện cho biết: “Chúng tôi sửa đổi nội dung chơi theo nhịp thở và nhịp tim của bệnh nhân. Mục tiêu của chúng tôi là giữ cho tâm trí của bệnh nhân kết nối với cơ thể, khi họ trải qua những đợt điều trị đầy thử thách này.”

Tiến sĩ Dave Bosanquet, bác sĩ phẫu thuật mạch máu tại Bệnh viện Royal Gwent ở Newport, Wales, nói rằng âm nhạc trở nên phổ biến hơn nhiều trong các phòng mổ ở Anh trong những năm gần đây qua bluetooth. Ông nói, nhạc giao hưởng và cổ điển thu sẵn không chỉ giúp bệnh nhân phẫu thuật thư giãn mà còn giúp các bác sĩ phẫu thuật tập trung vào nhiệm vụ của họ. Theo Tiến sĩ Bosanquet, âm nhạc cổ điển không có ca từ gây mất tập trung. Nhưng ông lưu ý rằng nó “chỉ nên chơi trong tình huống căng thẳng thấp hoặc trung bình” chứ không phải trong các hoạt động phức tạp, đòi hỏi sự tập trung cao.

Âm nhạc cũng có thể giúp mọi người đối phó với chứng ám ảnh lâu dài. Hình minh họa. Credit: Pascal Bernardon – Unsplash.

Âm nhạc cũng đã được sử dụng thành công để hỗ trợ phục hồi sau phẫu thuật. Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí The Lancet vào năm 2015 báo cáo rằng âm nhạc làm giảm đau và lo lắng sau phẫu thuật và giảm nhu cầu sử dụng thuốc chống lo âu. Thật kỳ lạ, họ cũng phát hiện ra rằng âm nhạc có hiệu quả ngay cả khi bệnh nhân được gây mê toàn thân.

Điều này không gây ngạc nhiên, Edie Elkan, nghệ sĩ hạc cầm 75 tuổi, người lập luận rằng có rất ít nơi trong hệ thống chăm sóc sức khỏe không được hưởng lợi từ việc bổ sung âm nhạc. Lần đầu tiên bà chơi nhạc trong bệnh viện là cho chồng bà, khi ông ấy vừa trải qua một cuộc đại phẫu thuật và đang nằm trong phòng hồi sức. “Bệnh viện nói rằng tôi không thể vào phòng với đàn hạc của mình, nhưng tôi nhất quyết không chịu,” bà nói. Khi tiếng đàn hạc của bà vang lên, các dấu hiệu quan trọng của ông đang ở thấp đến mức nguy hiểm, đã trở lại bình thường.

Ted Taylor, người phụ trách chăm sóc mục vụ tại bệnh viện, cho biết đàn hạc của bà Elkan có thể làm được nhiều việc hơn là xoa dịu cảm xúc. Âm nhạc có thể mang lại sự an ủi tinh thần cho những người đang ở một thời điểm dễ bị tổn thương nhất trong cuộc đời của họ.

Nam Mai sưu tầm