Sau nhiều năm tìm hiểu về sự nguy hiểm của các chất làm ngọt nhân tạo, tôi đã viết một cuốn sách có tựa đề “Sweet Deception: Why Splenda, NutraSweet, and the FDA May Be Hazardous to Your Health” (tạm dịch: “Sự lừa dối ngọt ngào: Tại sao Splenda, Nutrasweet và FDA có thể gây nguy hại với sức khỏe của bạn” ) và xuất bản vào năm 2006. Kể từ đó, tôi đã cảnh báo thế giới qua các bằng chứng ngày càng nhiều cho thấy chất làm ngọt nhân tạo có thể tàn phá sức khỏe theo nhiều cách khác nhau. Hiện nay, nhiều nghiên cứu mới đã phát hiện các chất làm ngọt nhân tạo phá huỷ vi sinh vật đường ruột thậm chí còn lớn hơn so với những gì người ta nghĩ trước đây.

Đã được biết là có nhiều tác động tiêu cực đến vi khuẩn lành mạnh đường ruột, một nghiên cứu mới đây cho thấy các chất làm ngọt nhân tạo có thể biến lợi khuẩn thành tác nhân gây bệnh, làm tăng nguy cơ mắc các tình trạng sức khỏe nghiêm trọng.

Các nhà khoa học phát hiện ba trong số những chất làm ngọt nhân tạo phổ biến nhất, bao gồm sucralose (Splenda), aspartame (NutraSweet, Equal, và Sugar Twin) và saccharin (Sweet’n Low, Necta Sweet, và Sweet Twin) có tác động gây bệnh trên hai loại vi khuẩn đường ruột. 

Cụ thể, nghiên cứu sử dụng dữ liệu trong phòng thí nghiệm được công bố trên Tạp chí Khoa học Phân tử Quốc tế đã chứng minh các chất làm ngọt nhân tạo phổ biến này có thể kích thích biến đổi lợi khuẩn thành tác nhân gây bệnh và có khả năng làm tăng nguy cơ mắc các tình trạng sức khỏe nghiêm trọng. Đây là nghiên cứu đầu tiên chứng minh bằng cách nào mà hai loại lợi khuẩn có thể gây bệnh và xâm nhập vào thành ruột.

Vi khuẩn được nghiên cứu là Escherichia coli (E. coli) và Enterococcus faecalis (E. faecalis). Ngay từ năm 2008, các nhà nghiên cứu đã phát hiện sucralose làm giảm số lượng vi khuẩn đường ruột ít nhất là 47.4% và làm tăng độ pH trong lòng ruột. Một nghiên cứu khác cho thấy sucralose có tác dụng trao đổi chất lên vi khuẩn và có thể ức chế sự phát triển của một số loài nhất định.

Chỉ 2 lon soda ăn kiêng có thể làm thay đổi lợi khuẩn đường ruột 

Một nghiên cứu phân tử gần đây từ Đại học Anglia Ruskin cho thấy khi E.coli và E.faecalis trở thành vi khuẩn gây bệnh đã giết chết các tế bào Caco-2 nằm trên thành ruột. Nhiều nghiên cứu trước đây đã chứng minh sucralose làm thay đổi vi khuẩn đường ruột.

Tuy nhiên, dữ liệu từ nghiên cứu này chỉ ra rằng nồng độ từ hai lon nước ngọt ăn kiêng, sử dụng một trong ba chất làm ngọt nhân tạo có thể làm tăng đáng kể khả năng E. coli và E. faecalis gắn kết vào những tế bào Caco-2 và gia tăng sự phát triển của các màng sinh học vi khuẩn.

Khi vi khuẩn tạo ra màng sinh học, nó sẽ hỗ trợ sự xâm nhập của vi khuẩn vào các tế bào trên thành ruột. Màng sinh học làm vi khuẩn trở nên kém nhạy cảm hơn với điều trị và tăng khả năng biểu hiện độc lực gây bệnh. Mỗi chất trong ba chất làm ngọt nhân tạo được thử nghiệm cũng kích thích vi khuẩn gắn vào tế bào Caco-2, trừ một trường hợp.

Các nhà nghiên cứu phát hiện saccharin không có ảnh hưởng đáng kể đến việc E.coli xâm nhập vào tế bào Caco-2. Ông Havovi Chichger, tác giả chính, giảng viên cao cấp Khoa học Y sinh Đại học Anglia Ruskin, đã nói về kết quả của nghiên cứu trong một thông cáo báo chí:

“Nghiên cứu của chúng tôi là nghiên cứu đầu tiên chỉ ra rằng một số chất làm ngọt nhân tạo phổ biến nhất trong thực phẩm và đồ uống – saccharin, sucralose và aspartame – có thể khiến vi khuẩn bình thường và khoẻ mạnh trong ruột trở thành vi khuẩn gây bệnh.”

“Những thay đổi này có thể dẫn đến vi khuẩn xâm nhập và làm tổn thương đường ruột của chúng ta, điều này có thể liên quan đến tình trạng viêm nhiễm, nhiễm trùng máu và suy đa tạng.”

Các chất làm ngọt nhân tạo có thể phá vỡ mục tiêu ăn kiêng

Thật không may, sự phát triển của nhiều loại đồ ăn chế biến sẵn chứa các chất tạo ngọt nhân tạo cực kỳ ngon miệng và rẻ tiền khiến sở thích ăn ngọt của nhiều người trở thành một cơn nghiện. Do đó, ngành công nghiệp ăn kiêng đang trở thành một lĩnh vực đầu tư hấp dẫn cho những nhà sản xuất thực phẩm không calo, được tạo ra từ phòng thí nghiệm quảng cáo cho việc giảm cân.

Một nghiên cứu từ Trường Y tế Công cộng Milken Đại học George Washington vào năm 2017 cho thấy số người trưởng thành sử dụng chất làm ngọt ít calo tăng 54% từ năm 1999 đến năm 2012. Nó đại diện cho 41.4% số người hay 129.5 triệu người trưởng thành Mỹ lúc bấy giờ. Đến năm 2020, con số này đã tăng lên 141.18 triệu người, chiếm 42.6% dân số.

Có vẻ sự gia tăng ở người trưởng thành sử dụng chất làm ngọt ít calo từ năm 1999 đến năm 2012 vẫn ổn định đến năm 2020. Điều này một phần có thể do bằng chứng ngày càng tăng cho thấy các chất làm ngọt ít calo, chẳng hạn Splenda, là một đóng góp lớn vào sự gia tăng số người thừa cân và béo phì.

Khi tỷ lệ béo phì cũng như các tình trạng sức khỏe liên quan đến béo phì tiếp tục tăng vọt, các nhà sản xuất tìm kiếm một “thực phẩm được chế biến hoàn hảo” để kích thích doanh số bán hàng và tiêu thụ.

Vì vậy, đại dịch béo phì là một trong những thách thức sức khỏe cộng đồng toàn cầu quan trọng nhất hiện nay, liên quan đến 4.7 triệu ca tử vong sớm trên thế giới vào năm 2017.

Nghiên cứu gần đây cho thấy chất làm ngọt nhân tạo có thể góp phần dẫn tới một loạt các tình trạng sức khỏe nhiều hơn những gì mà chúng ta đã biết từ trước đến nay.

Ảnh hưởng của sự chuyển hoá chất làm ngọt không Calo

Điều quan trọng là nhận ra rằng mặc dù các chất làm ngọt nhân tạo có rất ít hoặc không có năng lượng, nhưng chúng vẫn có hoạt động chuyển hoá. Tờ New York Times đưa tin FDA thông báo cấm sử dụng saccharin trong thực phẩm và đồ uống vào năm 1997 vì nó liên quan đến sự phát triển các khối u ác tính của bàng quang trên những động vật thí nghiệm.

Tuy nhiên, sau đó FDA đã chấp thuận sử dụng saccharin với lý do “hơn 30 nghiên cứu trên người đã chứng minh kết quả tìm thấy ở chuột không liên quan với người, và saccharin là an toàn khi sử dụng cho con người.”

Nhưng chỉ vì FDA đã chấp thuận điều gì đó, nó không có nghĩa là tốt cho bạn. Các nhà khoa học đã giải thích rằng có nhiều nghiên cứu chứng minh mối liên quan giữa chất làm ngọt nhân tạo với việc tăng nguy cơ béo phì, kháng insulin, tiểu đường type 2 và các hội chứng chuyển hóa. Một bài báo đăng trên tạp chí Physiology and Behavior đã trình bày ba cơ chế chất làm ngọt nhân tạo gây rối loạn chuyển hoá: 

·        Tác động vào những đáp ứng kiểm soát đường và cân bằng năng lượng nội môi 

·        Phá hủy vi sinh vật đường ruột và làm giảm dung nạp đường

·        Tương tác với các thụ thể vị ngọt trên đường tiêu hoá có vai trò hấp thụ đường và kích thích bài tiết insulin.

 Như nghiên cứu trước đây và gần đây đã chứng minh, các chất làm ngọt nhân tạo có một tác động khác biệt đáng kể đến vi sinh vật đường ruột so với đường. Đường gây hại vì nó thường là thức ăn của các vi khuẩn có hại. Nhưng tác động của các chất làm ngọt nhân tạo có thể tồi tệ hơn, vì chúng hết sức độc hại với vi khuẩn đường ruột. 

Một nghiên cứu trên động vật được đăng trên tạp chí Molecules đã phân tích sáu chất làm ngọt nhân tạo gồm saccharin, sucralose, aspartame, neotame, advantame và acesulfame potassium – K. Dữ liệu cho thấy chúng đã phá huỷ ADN, và tác động đến quá trình hoạt động bình thường và lành mạnh của vi khuẩn đường ruột.

Đồ uống ăn kiêng làm tăng nguy cơ tử vong sớm

 Một nghiên cứu kéo dài 20 năm trên 451,743 người từ 10 quốc gia Âu Châu cũng đã phát hiện mối liên quan giữa đồ uống có chất làm ngọt nhân tạo và tỷ lệ tử vong. Các nhà nghiên cứu đã loại trừ những người tham gia từng mắc bệnh ung thư, đột quỵ và tiểu đường.

Thống kê cuối cùng có 71.1% người tham gia nghiên cứu là nữ. Kết quả cho thấy rằng những người uống từ 2 ly nước ngọt mỗi ngày (được làm ngọt bằng đường hoặc chất làm ngọt nhân tạo) có tỷ lệ tử vong do mọi nguyên nhân cao hơn.

Các nhà nghiên cứu định lượng một cốc nước ngọt tương đương 250ml (8.4 ounces), ít hơn một lon tiêu chuẩn 330ml được bán ở Âu Châu. Nói cách khác, các kết quả nghiên cứu dựa trên dung tích nước ngọt ít hơn 2 lon soda mỗi ngày.

Về nguyên nhân tử vong, các nhà nghiên cứu nhận thấy có 43.2% do ung thư, 21.8% do bệnh tim mạch và 2.9% do bệnh lý đường tiêu hoá. So với những người uống ít nước ngọt hơn (ít hơn 1 ly mỗi tháng) hững người uống từ 2 ly một ngày có khả năng là người trẻ, hút thuốc lá và hoạt động thể chất.

Dữ liệu chỉ ra mối liên quan giữa nước ngọt có chất làm ngọt nhân tạo với tử vong do các bệnh lý tim mạch và nước ngọt có đường với tử vong do các bệnh lý tiêu hoá. Điều này cho thấy các chính sách nhằm loại bỏ hoặc giảm tiêu thụ đường có thể dẫn đến hậu quả tai hại khi các nhà sản xuất định dạng lại sản phẩm của họ bằng cách sử dụng các chất làm ngọt nhân tạo.

Nhiều tổn hại sức khỏe hơn liên quan đến các chất làm ngọt nhân tạo

Nghiên cứu này cũng phát hiện uống nước ngọt có liên quan đến bệnh Parkinson “với sự liên quan tích cực không đáng kể giữa nước ngọt có đường và nước ngọt có chất làm ngọt nhân tạo.”

Aspartame là một chất làm ngọt nhân tạo khác được nghiên cứu trong nhiều thập niên qua. Trong một nghiên cứu, những người trưởng thành khỏe mạnh được yêu cầu ăn một chế độ nhiều aspartame trong 8 ngày, tiếp đến là chế độ không có aspartame trong 2 tuần và sau đó là chế độ ít aspartame trong 8 ngày.

Trong thời gian tiêu thụ nhiều aspartame, các đối tượng bị trầm cảm, đau đầu và có tâm trạng kém. Họ thực hiện các bài kiểm tra định hướng không gian kém hơn, cho thấy aspartame có ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe tâm thần kinh.

Nghiên cứu thứ hai đánh giá liệu aspartame có làm những người bị rối loạn cảm xúc dễ tổn thương hơn không. Các nhà nghiên cứu nhận vào 40 người bị trầm cảm đơn cực và những người không có tiền sử rối loạn tâm thần. Nghiên cứu này đã bị dừng lại sau khi 13 người hoàn thành các can thiệp vì các phản ứng nghiêm trọng.

Những con chuột uống nước có aspartame phát triển các triệu chứng của hội chứng chuyển hóa. Một nghiên cứu khác trên động vật cho thấy aspartame có tác động tiêu cực đến khả năng dung nạp insulin và thành phần vi sinh vật đường ruột.

Một nghiên cứu sâu hơn trên động vật đã xác định sucralose ảnh hưởng đến chức năng gan, “chỉ ra các tác động độc hại khi ăn sucralose thường xuyên”. Phát hiện cho thấy “nên thận trọng khi dùng sucralose để tránh tổn thương gan.”

Các nhà khoa học đã phát hiện một loạt các triệu chứng liên quan đến việc tiêu thụ sucralose, bao gồm đau nửa đầu, tăng nguy cơ tiểu đường type 2 và gan, thận to.

Đường thay thế chỉ có tác động duy nhất lên đường máu

Có một vài chất thay thế đường từ thực vật, gồm cỏ ngọt stevia, La Hán Quả và đường allulose.

Stevia là thảo dược có vị ngọt từ cây cỏ stevia (cỏ ngọt) ở Nam Mỹ. Nó được bán như thực phẩm chức năng và được sử dụng để tạo vị ngọt trong hầu hết các món ăn và đồ uống.

La Hán Quả giống với cỏ ngọt stevia nhưng đắt hơn một chút. 

Một sự lựa chọn tự nhiên khác là allulose [đường ăn kiếng có nguồn gốc từ thực vật như lúa mì, quả sung v.v…] Tuy nó được quan tâm tại thị trường Nhật Bản nhưng lại ít được biết đến ở phương Tây. Đường allulose có trong một vài loại quả với hàm lượng ít và được FDA chỉ định là thực phẩm có chứng nhận an toàn GRAS (Generally Recognized As Safe.)

Các nhà nghiên cứu cho biết chất này có giá trị năng lượng “hiệu quả bằng 0”, điều này cho thấy loại đường hiếm này có thể là một chất làm ngọt hữu ích với những người béo phì trong việc hỗ trợ giảm cân.

Ngoài việc chứa ít hoặc không có calo, đường allulose còn tạo ra một phản ứng sinh lý giúp hạ đường máu, giảm mỡ bụng và giảm tích tụ mỡ quanh gan. 

Tiến sĩ Joseph Mercola là người sáng lập Mercola.com. Ông là một bác sĩ chấn thương chỉnh hình, tác giả bán chạy nhất và nhận được nhiều giải thưởng trong lĩnh vực sức khỏe tự nhiên. Tầm nhìn chính của ông là thay đổi mô hình y tế hiện đại bằng cách cung cấp cho mọi người nguồn tài nguyên quý giá để giúp họ kiểm soát sức khỏe của mình. Bài báo này được xuất bản trên Mercola.com

Tiến sĩ Joseph Mercola  _ Tú Liên

***

Đường với sức khỏe

 

Mặc dù đường cho vị ngon và được nhiều người ưa thích, nhưng sự lạm dụng chất ngọt, nhất là đường trắng sucrose có thể gây ra nhiều rủi ro cho sức khỏe.

 

Sau đây là những điều nên biết khi sử dụng đường:

 

  

Từ "đường" bao gồm hàng loạt các loại chất tạo ngọt, bao gồm cả đường fructose có thể tìm thấy trong trái cây tự nhiên

 

1_ Đường trắng không có giá trị như các thực phẩm khác, không mang lại chất bổ dưỡng cho con người, ngoại trừ một lượng calorie khá cao và một số bất lợi.

2_ Sau khi ăn, đường được chuyển ngay vào máu, biến thành glucose, làm ta cảm thấy như có nhiều sinh lực, thoải mái. Nhưng chỉ vài giờ sau cảm giác đó mất đi, và được thay thế bằng sự mệt mỏi, uể oải, gắt gỏng…
Nguyên do là khi thấy đường trong máu đột nhiên lên cao, cơ thể sẽ phản ứng bằng cách ra lệnh cho tụy tạng sản xuất thêm insulin để cân bằng đường trong máu. Dưới tác dụng của insulin, đường giảm xuống mau, đôi khi dưới mức bình thường, năng lượng cũng theo đó bớt đi. Vì vậy, những người có gene bệnh tiểu đường không kiềm chế được sự lên xuống bất thường này của đường và rất dễ mắc bệnh.   

 

3_ Đường các loại đều đưa tới hư răng, sâu răng vì phản ứng hóa học giữa đường và dịch vị miệng tạo ra chất chua, làm hỏng men răng. Đồng thời chất ngọt cũng tạo ra môi trường rất tốt cho vi khuẩn trong miệng tăng sinh, đưa tới nhiễm trùng răng miệng. Chất ngọt dính trong răng càng lâu thì răng càng mau hư và hư nhiều. Cho nên ta cần súc miệng, đánh răng càng sớm càng tốt sau khi ăn.

 

4_ Đường có nguy cơ gây mập phì vì cung cấp nhiều năng lượng. Sau khi ăn, năng lượng của đường được cơ thể dùng ngay thay cho năng lượng từ các chất dinh dưỡng khác. Khi không dùng đến, các chất dinh dưỡng này sẽ được tích trữ dười dạng mỡ béo, lâu dần dẫn đến béo phì. Đó cũng là kinh nghiệm dân gian: “ngọt môi một phút, mông mỡ suốt đời”.

Cho nên, không phải chỉ có chất béo mới làm ta mập như nhiều người vẫn tưởng, mà những món ăn ngọt như cà rem, bánh, kẹo cũng góp phần gây ra béo phì.

Kết quả một nghiên cứu kéo dài hai năm về việc uống nước giải khát của 548 học sinh từ 11- 12 tuổi tại tiểu bang Massachusetts, được công bố vào năm 1997, cho hay nếu uống thêm một chai nước ngọt mỗi ngày thì nguy cơ béo mập ở các em tăng lên đến 60%. Nước ngọt sử dụng trong nghiên cứu này gồm các loại nhước uống chế biến như nước soda thường, Hawaiin Punch, lemonade, Kool-Aid, nước trà ngọt và nhiều loại nước trái cây khác.

  

Một nghiên cứu phát hiện rằng uống hai ly nước trái cây mỗi ngày khiến não bộ già đi hai tuổi so với người không uống

Vấn đề này đã được bác sĩ John Yudkin, thuộc trường Đại hoc London, trình bầy chi tiết từ năm 1972 trong tác phẩm “Sweets and Dangerous” (Các chất ngọt và nguy cơ). Ông lưu ý rằng đường đã được thêm vào mọi đồ ăn, nước uống của trẻ em và đã gây ra chứng béo phì ở lớp tuổi này.

 

Theo bác sĩ Phillp James, nước giải khát mau tiêu, nên người ta uống nhiều, uống liên tục, do đó họ tiêu thụ một số calories đáng kể.

Theo bác sĩ France Bellisle, thuộc Viện Nghiên Cứu Y khoa và Sức khỏe (Institute of Health and Medical Research) bên Pháp, có nhiều bằng chứng về liên hệ trực tiếp giữa việc sử dụng chất ngọt và nguy cơ béo phì ở trẻ em. Béo phì ở trẻ em cũng được coi như có thể gây ra bệnh tiểu đường, bệnh tim, ung thư và phong thấp khớp về sau này.

  

5_ Kết quả nhiều nghiên cứu cho thấy là những sắc dân nào ăn nhiều đường, đồng thời lại ăn nhiều mỡ, đều có tỷ lệ cao về các chứng bệnh tim mạch, bệnh tiểu đường.

6_ Đường có thể gây ra đầy hơi làm khó chịu bao tử vì phản ứng lên men. Bác sĩ Anthony Cerami, một chuyên viên về bệnh tiểu đường, còn cho là đường làm ta mau già vì đường lên cao làm hư hao tế bào trong cơ thể.

7_ Đường cũng được coi như làm tăng nguy cơ đưa tới các bệnh do nấm độc (yeast infection), nhất là ở vùng cơ quan sinh dục nữ giới.
8_ Ngoài ra, thức ăn có những vị ngon riêng biệt của nó. Khi thêm nhiều đường vào thì hương vị của thức ăn bị lu mờ đồng thời sự nhạy cảm của vị giác với thức ăn cũng bị tê liệt.

9_ Mật ong, đường vàng, mật mía… đều gây phản ứng insulin như nhau, không khác gì đường trắng mà ta dùng hằng ngày. Tuy trong mật ong, đường vàng, mật mía có một chút khoáng chất và sinh tố nhưng số lượng quá nhỏ không đáng kể. Ngoài ra, mật ong và mật mía đôi khi chứa chất độc thiên nhiên ở các loại nhụy hoa mà ong hút để làm mật hoặc từ đất trồng mía.

 

Đường hóa học

 

 

Năm 1985, hãng thông tấn UPI (United Press International) của Hoa Kỳ có loan tin là Tổng thống Hoa Kỳ Ronald Reagan đã ngưng không uống cà phê với đường trắng hoặc đường hóa học. Theo ông, không có lý do gì để thêm đường hóa học vào cà phê mà không biết thành phần của nó ra làm sao.

Đó cũng là ý kiến của nhiều người khác. Lý do là các đường này không có một giá trị dinh dưỡng nào, mà chỉ mang lại vị ngọt đánh lừa, thỏa mãn khẩu vị người thích của ngọt và quyến dụ họ ăn nhiều chất ngọt hơn.

Các loại đường hóa học, còn gọi là đường nhân tạo hay chất làm ngọt nhân tạo (artificial sweetener), được tạo thành bằng phương pháp tổng hợp. Tất cả đều ngọt hơn đường trắng tinh chế tới vài trăm lần, lại có rất ít calorie, nên thường được dùng để tránh béo phì và thay thế đường trắng khi bệnh nhân tiểu đường muốn dùng chất ngọt.

Có ba loại đường hóa học thường dùng: cyclamates, saccharin và aspartame… Nhiều nghiên cứu cho hay đường tổng hợp có thể gây ra một số phản ứng bất lợi cho sức khỏe.

 

Cyclamates

  Loại đường này bắt đầu xuất hiện từ đầu những năm 1950, đến năm 1969 thì bị cấm hẳn tại Hoa Kỳ vì nghi là có thể gây ung thư, khuyết tật ở trẻ sơ sinh và có tác dụng xấu vào bộ phận sinh sản của súc vật đực. Tại Canada, loại đường này vẫn được phép dùng trong một số mục đích hạn chế.

 

Saccharin

 

  Saccharin xuất hiện rất sớm, từ năm 1879 và được dùng phổ biến vào các thập niên 1950, 1960. Năm 1977, saccharin bị cấm hẳn ở Canada vì những kết quả nghiên cứu trong phòng thí nghiệm cho thấy chất này có thể gây ra ung thư bàng quang ở loài chuột. Tại Hoa Kỳ, lệnh cấm saccharin cũng đã được ban hành, nhưng do tính cách phổ biến của nó, Quốc hội Hoa Kỳ đã chuần thuận cho phép lưu hành trên thị trường với điều kiện là phải kèm theo một nhãn cảnh báo người tiêu dùng về rủi ro của đường này. Vả lại cũng chưa có một dẫn chứng khoa học nào xác định nguy cơ gây ung thư của saccharin ở người, mà chỉ chuyện của chuột mà thôi!

 

Saccharin được biết tới qua tên thương mại Sweet’N Low, đựng trong túi giấy mầu hồng. Hóa chất này ngọt hơn đường trắng tới 300 lần, và có vị hơi đắng, không bị nhiệt tiêu hủy, dễ hòa tan trong nước, giữ được lâu mà không hư.

Saccharin không được cơ thể hấp thụ, không cung cấp một lượng calorie nào, và toàn bộ được thận bài tiết ra ngoài.

 

Aspartame

 

  Trên thị trường, nhóm đường này được bán với tên là Nutrasweet hoặc Equal, dựng trong gói giấy màu xanh, và đã được quảng cáo như một chất ngọt tự nhiên, không nhân tạo như saccharin. Đây là một tổng hợp của hai amino acid: aspartic acid và phenylamine.

Aspartame được dùng rất nhiều trong nước ngọt có gas, ngũ cốc chế biến khô, cà phê tan liền, hỗn hợp cocoa, món tráng miệng…

Người dùng nhiều aspartame thường hay than phiền chóng mặt, nhức đầu, mắt mờ, mau quên, kinh nguyệt không đều, tính tình thay đổi. Trẻ em thì quá năng động, hay gây gổ. Cũng có ý kiến e ngại là hóa chất này có thể tăng nguy cơ cơn kinh phong.

 

Nghiên cứu khác cho hay aspartame làm giảm hóa chất kiểm soát, điều hòa sự ngon miệng trong não bộ, do đó có thể khiến ta thèm ăn chất ngọt nhiều hơn.

Một vấn đề đáng lưu ý là phụ nữ có thai dùng chất ngọt này thì chất phenylalamine có thể được chuyển sanh thai nhi, làm tổn thương não bộ. Đây là trường hợp người mẹ bị bệnh bẩm sinh phenylketonuria (PKU), không chuyển hóa được chất phenyalamine quá cao. Bác sĩ Harvey Levy tại bệnh viện Nhi Khoa ở Boston cho là thương số trí tuệ của trẻ em này có thể giảm.

 

Acesulfame Potassium

 

  Hóa chất này ngọt hơn đường sucrose tới hai trăm lần và cũng có vị hơi đắng. Đường bán với tên Sunsett, Ace-K, Sweet One
Đường được nhiều người dùng trên khắp thế giới, trong nước uống, món ăn, trong kẹo cao su.

 

Sucralose

 

  Ngày 1 tháng 4 năm 1998, Cơ quan Quản lý Thực Dược Phẩm Hoa Kỳ (FDA) chính thức cho phép loại đường hóa học có tên là sucralose được lưu hành rộng rãi trên thị trường. Mặc dù sinh sau đẻ muộn, mới được tung ra thị trường, nhưng sucralose đã được niềm nở đón tiếp vì nó an toàn cho mọi giới, ngay cả phụ nữ có thai, nuôi con bằng sữa mẹ và an toàn cho cả trẻ em.

Sucralose là loại đường hóa học duy nhất được làm ra từ đường tự nhiên, nhưng có độ ngọt hơn đường tinh chế đến 600 lần. Mặc dù vậy, khi đưa vào cơ thể, loại đường này không cung cấp calorie và không bị biến hóa. Sucralose không có vị đắng như các đường hóa học khác và có thể dùng làm gia vị trong nhiều món ăn, thức uống.

Trên thị trường, đường này được bán với tên là Splenda.

 

Acesulfam K

 

  Hóa chất này được làm ra ở Đức và đã dùng rộng rãi ở nhiều quốc gia trên thế giới trước khi được dùng ở Hoa Kỳ, với tên thương phẩm là Sunette. Đường này có độ ngọt hơn đường trắng tới 200 lần và được dùng trong nước uống, kẹo cao su, làm bánh và cho thêm vào thực phẩm trước khi nấu nướng.
Ngoài ra, còn có các đường hóa học khác như Poyols, Alitame, Neotame, Stevia, Beflora, Cyclamate, Stevioside, Thaumatin, Dihydrochalones, Glycyrhizin, L-Sugars…

 

Kết luận

 

Với những bất lợi của đường như đã nói, liệu có nên loại bỏ đường ra khỏi khẩu phần hằng ngày hay không?
Thực ra một chút đường mỗi ngày cho hương vị ly cà phê thêm đậm đà cũng không rủi ro gì. Nhưng cần phải biết rằng, cơ thể ta không bao giờ thiếu đường vì các chất dinh dưỡng khác đều có thể được chuyển hóa thành glucose. Hơn nữa, nếu thích ăn ngọt, ta có thể ăn các thực phẩm thiên nhiên có vị ngọt như các loại trái cây.

 

  

Một miếng dưa hấu. một quả cam, một trái chuối không những mang lại khá nhiều đường mà còn nhiều chất khác như chất xơ, sinh tố, khoáng chất… Những đường này lan ra trong cơ thể một cách từ từ nhẹ nhàng chứ không tạo ra cảm giác “lên cao xuống thấp” bất chợt như đường trắng tinh chế.

Ngoài ra, các chất ngọt khác như còn mật ong, mật mía cũng có nhiều chất ngọt tương đối tốt lành mà ta có thể dùng thay cho đường tinh chế.

 

Vì như đã nói, đường tinh chế nhìn thì đẹp, mà khi ăn nhiều lại không mấy tốt cho sức khỏe.

 

 

 

Bác sĩ Nguyễn Ý Đức

 

Katherine Nhi Lương sưu tầm

Rau quả và ánh nắng mặt trời: 2 thứ không thể bỏ qua nếu muốn có hệ miễn dịch khỏe mạnh.

Trái cây và rau quả nhiều màu sắc cùng vitamin D có sẵn từ ánh nắng mặt trời giúp bạn đẩy lùi bệnh tật.

Vào những năm 1400, các bác sĩ đã khuyên bệnh nhân của họ cho thêm rau cải, bạc hà, giấm và nước sốt táo vào chế độ ăn uống của họ để ngăn chặn bệnh dịch hạch, mặc dù khi đó chưa có nhiều nghiên cứu thực chứng như hiện nay. Những thành phần này có một số đặc tính tăng cường miễn dịch, bao gồm vitamin C, chất chống oxy hóa, flavonoid, chất xơ và nước. Câu chuyện này phải chăng là nguồn gốc của câu nói “một quả táo mỗi ngày giúp bạn tránh gặp bác sĩ?”

Món súp tự nấu với nhiều thành phần tăng cường hệ miễn dịch là một cách hiệu quả và tiết kiệm.

Đến những năm 1600, nước chanh là cơn sốt đồ uống tại Paris. Những người bán nước chanh di động đi khắp thành phố, pha chế loại nước giải khát này và vứt bỏ vỏ chanh trên đường phố. Sau này người ta nhận thấy rằng có thể đó là nguyên nhân khiến bệnh dịch ở thành phố này được giảm nhẹ. Bệnh dịch khi đó là do bọ chét lây lan từ các loài gặm nhấm bị nhiễm bệnh.

Vitamin C, khoáng chất và nước trong nước chanh có thể giúp giữ cho hệ thống miễn dịch con người khỏe mạnh. Bên cạnh đó, hiệu quả ngoài ý muốn nhưng hữu ích là đặc tính xua đuổi côn trùng của vỏ cam quýt.

Vitamin C, khoáng chất và nước trong nước chanh có thể giúp giữ cho hệ thống miễn dịch con người khỏe mạnh.

Những cộng đồng được tiếp cận với nhiều loại thực phẩm lành mạnh đã có kết cục tốt hơn trong thời kỳ dịch bệnh lan rộng. Chế độ ăn có vai trò hỗ trợ xây dựng và duy trì hệ thống miễn dịch khỏe mạnh. Cho đến nay, bữa ăn gồm ngũ cốc nguyên hạt, trái cây, rau và thịt được coi là “thực phẩm xa xỉ”.

Thông tin thu được từ các cuộc phỏng vấn với những người sống sót sau đại dịch cúm năm 1918 cho thấy những người thường xuyên ăn trái cây và rau tươi, thực phẩm từ sữa và protein, chẳng hạn như thịt, trứng, hải sản hoặc gia cầm có xu hướng phục hồi sau bệnh cúm tốt hơn so với những người có chế độ ăn uống hạn chế hơn

Một người sống sót, được phỏng vấn khi 100 tuổi, cho biết: “Cha mẹ tôi làm việc cho một gia đình thương gia ở Boston. Lúc nào cũng có chuối, cam, dứa và các loại trái cây ‘kỳ lạ’ khác trong nhà của họ, điều chưa từng có vào thời điểm đó. Bọn trẻ chúng tôi được cho ăn một miếng trái cây tươi mỗi ngày; không ai trong chúng tôi bị bệnh trong đợt dịch, và tất cả chúng tôi đều sống ít nhất ở tuổi 90 ”.

Lựa chọn lành mạnh cho hệ miễn dịch khỏe mạnh

Theo Kathleen Zelman, chuyên gia dinh dưỡng kiêm giám đốc dinh dưỡng của WebMD, chúng ta nên thường xuyên ăn các loại quả mọng, cá có mỡ, rau lá xanh đậm, ngũ cốc nguyên hạt, khoai lang, cà chua, đậu, các loại hạt và trứng để hỗ trợ hệ miễn dịch.

Không gian căn bếp sẽ có thêm hương vị, màu sắc khi được trang trí bằng những loại thảo mộc tươi và khô. 

Hệ tiêu hóa đóng một vai trò quan trọng trong khả năng miễn dịch. Nó thâu nạp các vitamin và chất dinh dưỡng cần thiết để tạo ra các tế bào miễn dịch khác nhau và thúc đẩy (hoặc ngăn chặn) phản ứng miễn dịch của chúng ta. Bữa ăn nghèo nàn dinh dưỡng cũng có thể làm suy yếu khả năng miễn dịch.

Chúng ta nên cố gắng giữ cho hệ tiêu hóa của mình khỏe mạnh nhất có thể để nó có thể hỗ trợ phản ứng miễn dịch khỏe mạnh. Lá và hoa cây hương thảo cũng là một chất chống oxy hóa tự nhiên và có thể có tác dụng kháng khuẩn, giúp ích cho sức khỏe hệ tiêu hóa.

Lá và hoa cây hương thảo cũng là một chất chống oxy hóa tự nhiên tốt cho cơ thể.

Ớt tươi, ớt cayenne và ớt chuông nhận “nhiệt” từ một hợp chất tự nhiên gọi là capsaicin. Theo đánh giá của 78 nghiên cứu được công bố trên Open Heart vào năm 2015, ớt tươi, đông lạnh hoặc ớt cắt nhỏ đóng hộp đều giúp tăng thêm hương vị cho nước sốt, mì ống, gạo, salad và có vai trò hỗ trợ cho hệ miễn dịch.

Ủy ban Y học có trách nhiệm của Bác sĩ nhắc nhở chúng ta rằng càng có nhiều trái cây và rau quả tươi hoặc đông lạnh trong món ăn, thì chúng ta càng có nhiều thành phần tăng cường hệ miễn dịch.

 Ngay cả khi không có phân tích dinh dưỡng, chúng ta cũng biết rằng những món ăn có cà tím, cà chua, bí đao, tỏi, hành tây, cà rốt, cần tây và húng quế mang lại lợi ích miễn dịch. Rau bina, nấm, salad, bắp cải tím, các loại dưa tươi chứa đầy các thành phần tăng cường miễn dịch, đẹp mắt và ngon miệng.

Nếu bạn muốn có được phân tích dinh dưỡng nhanh chóng cho các món trong thực đơn của mình, bạn có thể nhập thành phần trực tuyến vào ngân hàng dữ liệu dinh dưỡng của USDA.

Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời – việc cần làm mỗi ngày

Bắt đầu với sự ra đời của truyền hình, nhiều trẻ em đã quen với việc nghe nói “hãy ra ngoài một lúc, con không nên ở trong nhà cả ngày.” Có nhiều nghiên cứu số khoa học chứng minh điều này. Vào những năm 1800, trẻ em sống ở các thành phố hạn chế ánh nắng mặt trời ở Bắc Âu và Bắc Mỹ có tỷ lệ cao mắc bệnh còi xương chậm tăng trưởng, một căn bệnh do thiếu vitamin D. Chúng cũng có xu hướng mắc bệnh lao cao hơn.

Vitamin D được cho là có thể giúp cơ thể chống lại bệnh lao và giúp hệ thống miễn dịch của chúng ta phân biệt các tế bào gây bệnh với các tế bào khỏe mạnh.

 Ánh nắng mặt trời là nguồn cung cấp vitamin D tốt nhất, vì cơ thể có thể sử dụng tia UV từ mặt trời để tạo ra vitamin D trong cơ thể. Theo Viện Y tế Quốc gia, tia UV đóng một vai trò quan trọng trong nhiều phản ứng miễn dịch của cơ thể.

Ánh nắng mặt trời là nguồn cung cấp vitamin D tốt nhất cho cơ thể.

 Da người sản xuất beta-endorphin khi tiếp xúc với tia UVB. Các peptide opioid này tăng cường hệ thống miễn dịch, giảm đau và giúp chúng ta thư giãn và cảm thấy khỏe khoắn.

Endorphin là hóa chất “tạo cảm giác dễ chịu” do cơ thể sản xuất ra, là “hoạt náo viên” của chính chúng ta. Ánh nắng mặt trời và tập thể dục hỗ trợ cơ thể sản xuất endorphin. 

Tiến sĩ Nancy Berkoff là một chuyên gia dinh dưỡng, nhà công nghệ thực phẩm và chuyên gia ẩm thực đã đăng ký. Cô phân chia thời gian của mình giữa chăm sóc sức khỏe và tư vấn ẩm thực, viết lách về các món ăn và lối sống lành mạnh.

Tiến sĩ Nancy Berkoff  _  Thu Anh

Thảo mộc đang xanh tốt trong vườn nhà