Mối tình đầu với "Phượng Hồng"

Mối tình đầu với "Phượng Hồng"

❤️❤️❤️

Bài thơ “Chút tình đầu” của nhà thơ Đỗ Trung Quân đã được nhạc sĩ Vũ Hoàng phổ nhạc và trở thành bức thư tỏ tình của nhiều chàng nam sinh bao thế hệ. Ca khúc “Phượng hồng” cũng khiến hình ảnh hoa phượng trở nên gắn liền với những mối tình tuổi học trò.

“Thuở chẳng ai hay thầm lặng mối tình đầu…”

“Những chiếc giỏ xe chở đầy hoa phượng/ Em chở mùa hè của tôi đi đâu?/ Chùm phượng vĩ em cầm là tuổi tôi 18/ Thuở chẳng ai hay thầm lặng mối tình đầu…”, những câu hát khiến ai đã từng trải qua tuổi học trò đều xao xuyến. Mỗi năm, khi hè về, phượng vẫn lặng lẽ và bừng thắp nỗi nhớ học trò.

Lại cũng đều đặn mỗi năm có biết bao mối tình đầu lặng thầm của tuổi học trò đã đi qua bên những cánh phượng hồng đầy lưu luyến. Ở đó có những nỗi niềm chưa dám thổ lộ, có những e ấp chưa thốt thành lời. Và bài hát “Phượng hồng” vẫn thường được các chàng trai chọn làm món quà tinh thần để “thay lời muốn nói” gửi gắm đến người con gái mình thầm thương trộm nhớ.

Nổi tiếng là vậy nhưng ít ai biết rằng bài hát này được nhạc sĩ Vũ Hoàng phổ nhạc từ bài “Chút tình đầu” của nhà thơ Đỗ Trung Quân. Bài này được nhà thơ Đỗ Trung Quân sáng tác vào năm 1984. Có lẽ nhiều người sẽ rất bất ngờ khi biết bài thơ vô cùng lãng mạn về mối tình đầu tuổi học trò này lại được nhà thơ lấy nguồn cảm hứng từ một hình ảnh rất đỗi đời thường.

Đó là vào một buổi sáng năm 1984, nhà thơ Đỗ Trung Quân đang ngồi uống cà phê ở quán ven đường thì nhìn thấy người ta đốn bỏ những cây phượng để đề phòng bất trắc trong mùa mưa. Một cô công nhân chạy xe đạp, một người đàn ông chạy xe mobylette cà tàng vội nhặt những cành phượng rơi dắt lên xe và cảm thấy như mình đang chở cả một mùa hạ… Hình ảnh ấy khiến nhà thơ bật ra ngay những câu thơ đầy thi vị, thành bài thơ gợi kỷ niệm về tuổi học trò với chút tình đầu trong sáng với những kỷ niệm đẹp khó quên

Ca từ có thể cụ thể nhưng cảm xúc lại không có mẫu số chung. Đối với nhạc sĩ Vũ Hoàng, lời thơ “Chút tình đầu” đã chạm đến trái tim. Nhạc sĩ kể rằng mối tình đầu của mình êm đềm như thơ và nàng thì thẹn thùng như cỏ trinh nữ. Cả hai học cùng lớp. Hồi còn đi học thì vui không kể xiết, nhưng cứ hè đến chàng trai lại thấy buồn vô cùng.

Nghỉ hè, tất cả học sinh đều nghỉ học. Tuy nhiên, nhà nhạc sĩ Vũ Hoàng ở gần trường, vì thế, lâu lâu chàng trai lại đến trường, tay vẫn cắp cặp, trong cặp không đựng sách vở mà có một hộp bút màu. Và những trang giấy trắng còn thừa trong vở cũ, Vũ Hoàng xé ra để làm giấy vẽ.

“Sân trường mùa hè vắng ngắt, tôi ngắm nhìn những vệt nắng đơn côi, giống như mình, bóng đổ dài và tôi nhớ nàng quay quắt. Tôi bước đến cửa lớp học của năm học tới, biết chắc hai đứa sẽ lại được cùng ngồi nơi này. Tôi lấy chiếc compa trong hộp bút, bắt đầu những nét khắc thật nắn nót tên của nàng cộng tên tôi, rồi vòng một hình trái tim. Tôi khắc tỉ mỉ và cảm thấy hạnh phúc như đang được thấy nàng bên cạnh”, nhạc sĩ Vũ Hoàng từng thổ lộ về mối tình đầu của mình.

Ngày khai giảng, nàng hớt hải tìm Vũ Hoàng và bảo: “Hoàng ơi, chết rồi, có đứa nào chơi xấu khắc tên mình và Hoàng ngay cửa lớp, làm sao bây giờ, bạn bè chọc chết, chắc mình phải nghỉ học”. Vũ Hoàng hốt hoảng khi nghe nàng nói sẽ nghỉ học. Chàng trai vội vàng xua tay: “Bạn đừng lo, chắc là mấy đứa ghét mình nó làm đấy, để tôi tìm cho ra. Để tôi đi xóa ngay…”.

Rồi, năm 1984, trong một đêm sinh hoạt thơ nhạc tại Nhà Văn hóa Thanh Niên, nhà thơ Đỗ Trung Quân lên đọc bài thơ mới sáng tác của mình, có tên “Chút tình đầu”. Khi nghe đến những câu: “Cánh phượng hồng ngẩn ngơ/ Mùa hè đến trường khắc nỗi nhớ trên cây/ Và mùa sau biết có còn gặp lại/ Ngày khai trường áo lụa gió thu bay…”, Vũ Hoàng ngẩn ngơ vì nhớ nàng.

Hình ảnh cây phượng và tà áo trắng dài của học sinh

Ngay tối hôm đó, nhạc sĩ Vũ Hoàng nói với nhà thơ Đỗ Trung Quân: “Quân ơi, chép cho mình bài “Chút tình đầu” của Quân đi”. Sau đó, Đỗ Trung Quân đã chép bài thơ của mình cho Vũ Hoàng. Nhạc sĩ đem bài thơ về, đọc đi đọc lại nhiều lần. Nói thêm rằng, cả hai suýt soát tuổi nhau, nhà thơ Đỗ Trung Quân sinh năm 1955, nhạc sĩ Vũ Hoàng sinh năm 1956.

Cho đến một hôm, khi đang chuẩn bị cho tiết dạy thứ hai tại Trường Đại học Sư phạm Sài Gòn (nhạc sĩ Vũ Hoàng dạy môn Lịch sử âm nhạc và Ký xướng âm tại Khoa Âm nhạc của trường), chợt một tia nắng hắt từ cành phượng đỏ vào lớp, bục giảng nơi Vũ Hoàng đứng như phủ màu hồng làm ánh lên ký ức. Sau buổi dạy, nhạc sĩ lặng lẽ về nhà. Và bài hát “Phượng hồng” ra đời.

Sau khi sáng tác “Phượng hồng”, nhạc sĩ Vũ Hoàng tìm nhà thơ Đỗ Trung Quân để cảm ơn. Mười năm sau, một hôm cả hai ngồi cùng nhau trong một chiều nắng nhạt ở quán cà phê và đồng điệu: “Chúng mình phải cảm ơn tất cả những ký ức đẹp của các bạn sinh viên, những tình cảm ấy đã nuôi dưỡng cho sức sống của bài hát đến tận bây giờ”.

Có một gã khờ… tuổi học trò

Dường như đã trở thành mặc định khi nhắc tới mùa hè là nhắc tới hoa phượng, loài hoa gắn với lứa tuổi học trò từ khi họ còn là những cô bé, cậu bé cắp sách đến trường. Rời xa mái trường yêu dấu mà tâm trạng mỗi người còn đó biết bao nhớ thương luyến tiếc.

Ai đã đi qua tuổi học trò đầy mộng mơ, sôi nổi hẳn sẽ rưng rưng trong lòng khi được trở về ký ức với “Phượng hồng”. Những hình ảnh thật trong sáng, đẹp đẽ về mối tình đầu câm nín của chàng trai 18 tuổi. Đâu rồi những cơn mưa giăng ngoài cửa lớp, tà áo trắng ai bay trắng cả giấc mơ và bài thơ tỏ tình nằm im trong vở… Những cảm xúc rung động đầu đời bao giờ cũng là kỷ niệm đẹp nhất của mỗi con người. Chính vì thế, tình yêu tuổi học trò sẽ mãi không phai mờ trong ký ức của chúng ta.

Cánh phượng hồng ngẩn ngơ hay lòng người đang rối bời nỗi tiếc nuối, chia xa để rồi dẫu có nghỉ hè thì cũng lén đến trường khắc nỗi nhớ lên cây. Trường vẫn còn đây mà người thương đang ở nơi đâu? Mùa khai giảng mới liệu có còn gặp lại tà áo lụa vẫn bay trong gió thu ngày nào? Những hoài niệm, tự sự cứ mãi khắc khoải chìm trong nỗi nhớ.

“Mối tình đầu của tôi/ Nhờ cây đàn buông tiếng xa xôi/ Ai cũng hiểu chỉ một người không hiểu/ Nên có một gã khờ ngọng nghịu đứng làm thơ…”. Ở cái tuổi còn vụng về, thơ ngây, bài thơ tình giấu trong cặp sách, nỗi nhớ được khắc lên cây thì hình ảnh các chàng nam sinh ôm cây đàn ghi ta gửi tiếng lòng mình vào lời ca, tiếng hát cũng đã trở thành kinh điển trong thơ ca.

Nhất quỷ nhì ma thứ ba học trò, những chàng trai tuổi 17, 18 bẻ gãy sừng trâu với bao trò đùa nghịch ngợm, quậy phá, vậy mà đứng trước người con gái mình thương lại ấp úng chẳng nói nên lời. Để rồi nàng thiếu nữ dịu dàng trong tà áo dài trắng với chiếc giỏ xe chở đầy hoa phượng như chở mùa hè đi qua, đi rất xa. Bóng nắng ngập đường cũng như vô tình đồng lõa, xóa nhòa đi bóng dáng thân thương.

Có người bảo, màu đỏ của hoa phượng mạnh mẽ như một niềm tin, lá cây xanh um lại gieo niềm hy vọng. Phượng nở để kết thúc dần từng quãng đời học sinh, sinh viên, nhưng lại mở ra khoảng trời mới cho mỗi người. Khi người ta trưởng thành, tập trung xây dựng cuộc sống của bản thân, họ quên dần mộng mơ khi còn đôi mươi. Nhưng màu hoa phượng ẩn hiện ở khắp nơi sẽ nhắc họ rằng ước mơ, nhiệt huyết tuổi trẻ vẫn còn đó. Thực tại có khắc nghiệt đến đâu, cũng có thể tìm cách giải quyết, miễn trái tim mình luôn thắm niềm tin.

Bây giờ là tháng 6, cây phượng trên con đường trước nơi chúng tôi ở đang nở hoa. Những ngày trời nắng, bầu trời xanh thăm thẳm lại thấy tàng lá xanh dịu dàng làm nền cho hoa phượng đỏ rực. Càng nắng hoa càng đẹp. Nhìn hoa nở lại nhớ nhiều thứ về hoa phượng và tuổi học trò của mình. Năm nào cũng vậy!

Đình Phùng

*********

PHƯỢNG XƯA

Mùa hoa phượng vĩ ngày xưa

Sân trường em đứng dịu dàng chờ anh

Anh nhẹ nhàng đến sau lưng

Tặng cành phượng đỏ cài lên tóc thề

Những con ve nhỏ thầm thì

Cười chàng thi sĩ học trò làm thơ

Bây giờ xa cách đôi bờ

Cành hoa phượng vĩ ép khô ngày nào

Bài thơ tình thưở xôn xao

Chép trong trang vở vẫn còn dư âm

Hôm nay phượng nở ngợp trời

Nhưng chừ hai đứa chẳng còn bên nhau

Nơi em phượng tím dâng sầu

Nhìn màu phượng tím nhớ mùa phượng xưa

Nơi anh phượng vĩ rơi mưa

Nâng cành phượng đỏ thuở xưa nhớ người.

Bài thơ Chút tình đầu của nhà thơ Đỗ Trung Quân đã được nhạc sĩ Vũ Hoàng phổ nhạc và trở thành bức thư tỏ tình của nhiều chàng nam sinh bao thế hệ. Ca khúc Phượng hồng cũng khiến hình ảnh hoa phượng trở nên gắn liền với những mối tình tuổi học trò.

Lời ca là những day dứt, luyến tiếc vì mối tình đầu thầm kín của chàng trai- mối tính tuổi học trò gắn liền với hình ảnh phượng hồng rực cháy. Màu hoa đỏ thắm như máu trong tim, như khát khao của tuổi trẻ:
Những chiếc giỏ xe chở đầy hoa phượng,
Em chở mùa hè của tôi đi đâu ?
Chùm phượng vĩ em cầm là tuổi tôi 18,

Thuở chẳng ai hay thầm lặng mối tình đầu.

Mỗi năm, khi vào hạ, phượng vẫn lặng lẽ và bừng thắp nỗi nhớ học trò. Lại cũng đều đặn mỗi năm có biết bao mối tình đầu lặng thầm của tuổi học trò đã đi qua bên những cánh phượng hồng đầy lưu luyến. Rời xa ghế nhà trường với biết bao những niềm luyến tiếc chưa thực hiện được càng khiến mỗi người thêm bâng khuâng khi nhìn những hàng phượng vĩ nở rộ.

Mối tình đầu của tôi
Là cơn mưa giăng giăng ngoài cửa lớp,
Tà áo ai bay trắng cả giấc mơ
Là bài thơ còn hoài trong vở,
Giữa giờ chơi mang đến lại mang về.

Ai đã đi qua tuổi học trò đầy mộng mơ, sôi nổi hẳn sẽ dưng dưng trong lòng khi được trở về kí ức với Phượng hồng. Những hình ảnh thật trong sáng, đẹp đẽ về mối tình đầu câm nín của chàng trai 18 tuổi. Đâu rồi những cơn mưa giăng ngoài cửa lớp, tà áo trắng ai bay trắng cả giấc mơ và bài thơ tỏ tình nằm im trong vở… Những cảm xúc rung động đầu đời bao giờ cũng là kỉ niệm đẹp nhất của mỗi con người. Chính vì thế, tình yêu tuổi học trò sẽ mãi không phai mờ trong kí ức của chúng ta. Cái cảm giác chia xa thầy cô, bạn bè và bóng hình người thương mỗi khi hè về sao mà day dứt:

Cánh phượng hồng ngẩn ngơ,
Mùa hè đến trường khắc nỗi nhớ trên cây,
Và mùa sau biết có còn gặp lại,

Ngày khai trường áo lụa gió thu bay

Nhờ cây đàn buông tiếng xa xôi,
Ai cũng hiểu chỉ một người không hiểu,
Nên có một gã khờ ngọng nghịu đứng làm thơ.

Ở cái tuổi còn vụng về, thơ ngây, bài thơ tình giấu trong cặp sách, nỗi nhớ được khắc lên cây thì hình ảnh các chàng nam sinh ôm cây đàn ghi ta gửi tiếng lòng mình vào lời ca, tiếng hát cũng đã trở thành kinh điển trong thơ ca. Nhất quỷ nhì ma thứ ba học trò, những chàng trai 17-18 bẻ gãy sừng trâu với bao trò đùa nghịch ngợm, quậy phá, vậy mà đứng trước bạn gái lại ấp úng chẳng nói nên lời. Mối tình đầu nhờ cây đàn buông tiếng xa xôi để có người không hiểu:

Em chở mùa hè đi qua còn tôi đứng lại
Nắng ngập đường một vạt tóc nào xa

Nàng thiếu nữ dịu dàng trong tà áo dài trắng với chiếc giỏ xe chở đầy hoa phượng như chở mùa hè đi qua và đi rất xa. Bóng nắng ngập đường cũng như vô tình đồng lõa, xóa nhòa đi bóng dáng thân thương.

Ca từ trong sáng, ý nghĩa cùng những giai điệu đẹp đẽ và rất dễ nghe, dễ nhớ đã giúp Phượng hồng ghi điểm trong lòng khán giả.

Tuy Phượng hồng không hề dễ hát, nhưng lúc nào ca khúc này cũng là lựa chọn của rất nhiều ca sĩ. Nếu qua tiếng hát của Tấn Minh, Bằng Kiều, bạn có thể cảm nhận những cung bậc da diết, nồng nàn hoàn toàn khác nhau thì với Đàm Vĩnh Hưng, nhiều người lại tìm thấy một chút mạnh mẽ, cá tính. Từ những giọng ca như Đan Trường, Quang Linh tới những ca sĩ hải ngoại như Elvis Phương, Thanh Tuyền và trẻ trung hơn là Dương Triệu Vũ… đều hơn một lần thử giọng cùng ca khúc Phượng hồng.

PHƯỢNG HỒNG
Nhạc: Vũ Hoàng
Thơ: Đỗ Trung Quân

Những chiếc giỏ xe chở đầy hoa phượng,
Em chở mùa hè của tôi đi đâu ?
Chùm phượng vĩ em cầm là tuổi tôi 18,
Thuở chẳng ai hay thầm lặng mối tình đầu.

Mối tình đầu của tôi
Là cơn mưa giăng giăng ngoài cửa lớp,
Tà áo ai bay trắng cả giấc mơ
Là bài thơ còn hoài trong vở,
Giữa giờ chơi mang đến lại mang về.

Cánh phượng hồng ngẩn ngơ,
Mùa hè đến trường khắc nỗi nhớ trên cây,
Và mùa sau biết có còn gặp lại,
Ngày khai trường áo lụa gió thu bay.

Mối tình đầu của tôi
Nhờ cây đàn buông tiếng xa xôi,
Ai cũng hiểu chỉ một người không hiểu,
Nên có một gã khờ ngọng nghịu đứng làm thơ.

Em chở mùa hè đi qua còn tôi đứng lại

Nắng ngập đường một vạt tóc nào xa

Hoàn Cảnh Sáng Tác Bài Thơ “Chút Tình Đầu” Và Ca Khúc “Phượng Hồng”

Những chiếc giỏ xe chở đầy hoa phượng,
Em chở mùa hè của tôi đi đâu,
Chùm phượng vĩ em cầm là tuổi tôi 18,
Thuở chẳng ai hay thầm lặng mối tình đầu.

Mối tình đầu của tôi
Là cơn mưa giăng giăng ngoài cửa lớp,
Là áo ai bay trắng cả giấc mơ
Là bài thơ còn hoài trong vở,
Giữa giờ chơi mang đến lại mang về.

Cánh phượng hồng ngẩn ngơ
Mùa hè đến trường khắc nỗi nhớ trên cây
Và mùa sau biết có còn gặp lại
Ngày khai trường áo lụa gió thu bay.

Mối tình đầu của tôi
Nhờ cây đàn buông tiếng xa xôi,
Ai cũng hiểu chỉ một người không hiểu,
Nên có một gã khờ ngọng nghịu đứng làm thơ.

Em chở mùa hè đi qua còn tôi đứng lại
Nắng ngập đường một vạt tóc nào xa.

Bài hát Phượng Hồng được nhạc sĩ Vũ Hoàng phổ theo bài thơ Chút Tình Đầu của thi sĩ Đỗ Trung Quân. Bài thơ Chút Tình Đầu được nhà thơ Đỗ Trung Quân sáng tác năm 1984, còn bài hát được ra đời năm 1988. Ca khúc này đã làm nao nức bao thế hệ học trò từ xưa đến nay … đó khoảng thời gian mà chúng ta không thể nào quên được … nhất là mối tình đầu thời học sinh … Một điều bất ngờ là bài thơ vô cùng lãng mạn về mối tình đầu tuổi học trò này lại được nhà thơ lấy nguồn cảm hứng từ một hình ảnh rất đỗi đời thường.

Đó là vào một buổi sáng năm 1984, thi sĩ Đỗ Trung Quân đang ngồi uống cà phê ở quán ven đường thì nhìn thấy người ta đốn bỏ những cây phượng để đề phòng bất trắc trong mùa mưa. Một cô công nhân chạy xe đạp, một người đàn ông chạy xe mobylette cà tàng vội nhặt những cành phượng rơi dắt lên xe và cảm thấy như mình đang chở cả một mùa hạ… Hình ảnh ấy khiến Đỗ Trung Quân bật ra ngay những câu thơ đầy thi vị:

Những chiếc giỏ xe chở đầy hoa phượng
Em chở mùa hè của tôi đi đâu.

Và ý thơ cứ thế tuôn trào, thành bài thơ gợi kỷ niệm về tuổi học trò với chút tình đầu trong sáng với những kỷ niệm đẹp khó quên

Bài Thơ Chút Tình Đầu :

Những chiếc giỏ xe chở đầy hoa phượng
Em chở mùa hè của tôi đi đâu?
Chùm phượng vĩ em cầm là tuổi tôi mười tám
Thuở chẳng ai hay thầm lặng – mối tình đầu

Mối tình đầu của tôi có gì?
Chỉ một cơn mưa bay ngoài cửa lớp
Là áo người trắng cả giấc ngủ mê
Là bài thơ cứ còn hoài trong cặp
Giữa giờ chơi mang đến lại… mang về.

Mối tình đầu của tôi là anh chàng tội nghiệp
Mùa hạ leo cổng trường khắc nỗi nhớ vào cây
Người con gái mùa sau biết có còn gặp lại
Ngày khai trường áo lụa gió thu bay…

Mối tình đầu của tôi có gì?
Chỉ một cây đàn nhỏ
Rất vu vơ nhờ bài hát nói giùm
Ai cũng cũng hiểu – chỉ một người không hiểu
Nên có một gã khờ ngọng nghịu mãi… thành câm.

Những chiếc giỏ xe chở đầy hoa phượng
Em hái mùa hè trên cây
Chở kỷ niệm về nhà
Em chở mùa hè đi qua còn tôi đứng lại
Nhớ ngẩn người tà áo lụa nào xa.

(Thơ Đỗ Trung Quân)

“Đó là câu chuyện có thật” – nhạc sĩ Vũ Hoàng bắt đầu câu chuyện về Phượng Hồng.

Mối tình đầu của tôi êm đềm như thơ và nàng thì thẹn thùng như cỏ trinh nữ. Chúng tôi học cùng lớp. Hồi còn đi học thì vui không kể xiết nhưng cứ hè đến tôi lại thấy buồn vô cùng. Các bạn đi đâu hết, nhà tôi ở gần trường, vì thế, lâu lâu tôi lại sang trường học, tay vẫn cắp cặp, trong cặp không đựng sách vở mà có một hộp bút màu, những trang giấy trắng còn thừa trong vở cũ tôi xé ra để làm giấy vẽ.

Ngày khai giảng, nàng hớt hải tìm tôi: “Hoàng ơi, chết rồi, có đứa nào chơi xấu khắc tên mình và Hoàng ngay cửa lớp, làm sao bây giờ, bạn bè chọc chết, chắc mình phải nghỉ học”. Tôi hốt hoảng khi nghe nàng nói sẽ nghỉ học. Tôi vội vàng xua tay: “Bạn đừng lo, chắc là mấy đứa ghét mình nó làm đấy, để tui tìm cho ra. Để tui đi xóa ngay…”.

Năm 1984, trong một đêm sinh hoạt thơ nhạc tại Nhà Văn Hóa Thanh Niên, anh Đỗ Trung Quân lên đọc bài thơ mới sáng tác của mình. Bài thơ có tên Chút Tình Đầu.

Khi nghe đến câu “Cánh phượng hồng ngẩn ngơ / Mùa hè đến trường khắc nỗi nhớ trên cây / Và ngày sau biết có còn gặp lại / Ngày khai trường áo lụa gió thu bay… ”. Tôi ngẩn ngơ vì nhớ nàng. Ngay tối hôm đó, tôi nói: “Quân ơi, chép cho mình bài Chút Tình Đầu của Quân đi”. Và Quân đã chép. [nhạc sĩ Vũ Hoàng và nhà thơ Đỗ Trung Quân suýt soát tuổi nhau – Đỗ Trung Quân sinh năm 1955, Vũ Hoàng sinh năm 1956.

Tôi đem bài thơ về, đọc đi đọc lại nhiều lần. Cho đến một hôm, trong giờ giảng bài tại trường Đại Học Sư Phạm Sài Gòn (tôi dạy môn Lịch Sử Âm Nhạc và Ký Xướng Âm tại khoa Âm Nhạc của trường), đang chuẩn bị cho tiết dạy thứ hai, chợt một tia nắng hắt từ cành phượng đỏ vào lớp, bục giảng của tôi như phủ màu hồng làm ánh lên ký ức. Sau buổi dạy, tôi lặng lẽ về nhà, và bài hát Phượng Hồng ra đời.”

Sau khi sáng tác Phượng Hồng, nhạc sĩ Vũ Hoàng tìm nhà thơ Đỗ Trung Quân để cảm ơn. Mười năm sau, một hôm cả hai ngồi cùng nhau trong một chiều nắng nhạt ở quán cà phê. Nhạc sĩ và nhà thơ đồng điệu: “Chúng mình phải cảm ơn tất cả những ký ức đẹp của các bạn sinh viên, những tình cảm ấy đã nuôi dưỡng cho sức sống của bài hát đến tận bây giờ… “.

CHÚT TÌNH ĐẦU - PHƯỢNG HỒNG

(VŨ HOÀNG; THƠ ĐỖ TRUNG QUÂN)

Rộn ràng một thuở con tim

Ngày xưa đi học cứ nhìn người ta

Phượng hồng một cánh bay xa

Bước em chim sáo trắng tà áo bay

Bên thân phượng vĩ chốn này

Lén em, anh khắc tên hai đứa mình

Gặp nhau thì cứ lặng thin

Giấu trong cặp vở mối tình tuổi thơ

Cánh phượng và những đợi chờ

Qua khung cửa lớp bài thơ cuối mùa

Biết buồn đã biết......buồn chưa ?

Ngây thơ em lắm vẫn chưa biết buồn

Tiếng ve mùa hạ sân trường

Biết em còn nhớ phượng hồng năm xưa

Con đường của những ban trưa

Con đường của những cơn mưa chợt về

Con đường của những hàng me

Như còn quanh quẩn cơn mê hôm nào

Cổng trường vẫn tiếng xôn xao

Tiếc xưa em chẳng.........chờ nhau một lần

Sân trường mùa hè vắng ngắt, tôi ngắm nhìn những vệt nắng đơn côi, giống như mình, bóng đổ dài, và tôi nhớ nàng quay quắt. Tôi bước đến cửa lớp học của năm học tới, biết chắc hai đứa sẽ lại được cùng ngồi nơi này. Tôi lấy chiếc compa trong hộp bút, bắt đầu những nét khắc thật nắn nót tên của nàng cộng tên tôi, rồi vòng một hình trái tim. Tôi khắc tỉ mỉ và cảm thấy hạnh phúc như đang được thấy nàng bên cạnh. Ngày khai giảng, nàng hớt hải tìm tôi: “Hoàng ơi, chết rồi, có đứa nào chơi xấu khắc tên mình và Hoàng ngay cửa lớp, làm sao bây giờ, bạn bè chọc chết, chắc mình phải nghỉ học”. Tôi hốt hoảng khi nghe nàng nói sẽ nghỉ học. Tôi vội vàng xua tay: “Bạn đừng lo, chắc là mấy đứa ghét mình nó làm đấy, để tui tìm cho ra. Để tui đi xóa ngay...”. Khi nghe đến câu "Cánh phượng hồng ngẩn ngơ/Mùa hè đến trường khắc nỗi nhớ trên cây/Và ngày sau biết có còn gặp lại/Ngày khai trường áo lụa gió thu bay"… Tôi ngẩn ngơ vì nhớ nàng. Ngay tối hôm đó, tôi nói: Quân ơi, chép cho mình bài "Chút tình đầu" của Quân đi”. Và Quân đã chép.

Tôi đem bài thơ về, đọc đi đọc lại nhiều lần. Cho đến một hôm, trong giờ giảng bài tại trường Đại học sư phạm TPHCM (tôi dạy môn Lịch sử âm nhạc và ký xướng âm tại khoa Âm nhạc của trường), đang chuẩn bị cho tiết dạy thứ hai, chợt một tia nắng hắt từ cành phượng đỏ vào lớp, bục giảng của tôi như phủ màu hồng làm ánh lên ký ức. Sau buổi dạy, tôi lặng lẽ về nhà, và bài hát Phượng hồng ra đời: "Những chiếc giõ xe chở đầy hoa phượng. Em chở mùa hè của tôi đi đâu. Chùm phượng vĩ em cầm tuổi tôi mười tám. Thuở chẳng ai hay thầm lặng mối tình đầu. Mối tình đầu của tôi. Là cơn mưa giăng giăng ngoài cửa lớp. Tà áo ai bay trắng cả giấc mơ. Là bài thơ còn hoài trong vở. Giữa giờ chơi mang đến lại mang về. Cánh phượng hồng ngẩn ngơ. Mùa hè đến trường khác nỗi nhớ trên cây. Và mùa sau có biết còn gặp lại. Ngày khai trường áo lụa gió thu bay. Mối tình đầu của tôi. Nhờ cay đàn buông tiếng xa xôi. Ai cũng hiểu chỉ một người không hiểu. Nên có một gã khờ ngọng nghịu đứng làm thơ. Em chở mùa hè đi qua còn tôi đứng lại. Nắng ngập ngừng một vạt tóc nào xa".

Chàng trai trong "chút tình đầu" của Đỗ Trung Quân khi sang "phượng hồng" của Vũ Hoàng đã thay đổi rất nhiều.... Vẫn đó mối tình đầu với mùa hè trên những nhành hoa phượng mà "em" đã "chở đi đâu", với tà áo trắng ai bay "trắng cả giấc ngủ mê". Một bài thơ mang đến lại mang về. Vẫn là chút gì đó mộng mơ, chút gì đó dè dặt của chàng trai mới lớn.... Hình ảnh này trong hai tác phẩm, thực sự không có gì đáng nói.

Chút tình đầu:

"Những chiếc giỏ xe chở đầy hoa phượng

Em chở mùa hè của tôi đi đâu?

Chùm phượng vỹ em cầm là tuổi tôi mười tám

Thuở chẳng ai hay thầm lặng - mối tình đầu

Mối tình đầu của tôi có gì?

Chỉ một cơn mưa bay ngoài cửa lớp

Là áo người trắng cả giấc ngủ mê

Là bài thơ cứ còn hoài trong cặp

Giữa giờ chơi mang đến lại... mang về"

và Phượng Hồng:

"Những chiếc giõ xe chở đầy hoa phượng

Em chở mùa hè của tôi đi đâu

Chùm phượng vĩ em cầm tuổi tôi mười tám

Thuở chẳng ai hay thầm lặng mối tình đầu

Mối tình đầu của tôi

Là cơn mưa giăng giăng ngoài cửa lớp

Tà áo ai bay trắng cả giấc mơ

Là bài thơ còn hoài trong vở

Giữa giờ chơi mang đến lại mang về"

Nhưng hình ảnh ấy đã thay đổi hoàn toàn, khung cảnh của ngôi trường trong mùa hè vắng lặng và để gửi nỗi nhớ của mình qua những ngày hè dài đằng đẵng, chàng trai của "Chút tình đầu" đã phải "leo cổng trường" để "khắc nỗi nhớ vào cây":

"Mối tình đầu của tôi là anh chàng tội nghiệp

Mùa hạ leo cổng trường khắc nỗi nhớ vào cây"

khiến ta đồng cảm với chút gì "tội nghiệp" trong buổi đầu yêu đương ngày ấy. Còn nỗi nhớ nhung ấy trong "phượng hồng" thì thật đơn giản chỉ cần "đến trường" mà không phải "leo" để được "khắc nỗi nhớ" của mình lên cây. Mong ngày gặp lại người con gái "áo lụa gió thu bay":

"Cánh phượng hồng ngẩn ngơ

Mùa hè đến trường khắc nỗi nhớ trên cây

Và mùa sau có biết còn gặp lại

Ngày khai trường áo lụa gió thu bay"

Vẫn là chàng trai ấy nhưng từ thơ đi vào nhạc đã thay đổi bao nhiều, không chỉ từ việc "leo cổng trường" trở thành "đến trường". Mà sự thay đổi còn có ngay trong cách thể hiện tình yêu...

Mối tình đầu cũng là cây đàn nhỏ "buông tiếng xa xôi" và một bài hát vu vơ...vu vơ... Tiếng đàn và lời ca thật đặc biệt, đặc biệt đến mức "ai cũng hiểu" nhưng "chỉ một người không hiểu" khiến cho gã khờ "ngọng ngịu" "mãi ... thành câm". Cái mối tình đấu sao mà khó nói, nó khiến ta trở nên câm lặng trước vô vàn lời muốn nói nhưng biết nói làm sao đây.

"Ai cũng hiểu - chỉ một người không hiểu

Nên có một gã khờ ngọng nghịu mãi... thành câm"

Khung cảnh nên thơ của "chút tình đầu" ấy có còn không trong "phượng hồng" khi mà gã khờ ngọng ngịu vì không biết nói gì hơn nữa khi người ta cố tình "không hiểu", khi mà không biết nói gì và trở nên "ngọng ngịu" thì "gã khờ" lại biết "đứng làm thơ"...như thế có còn không cái thi vị cuả mối tình đầu ?!!

"Ai cũng hiểu - chỉ một người không hiểu

Nên có một gã khờ ngọng nghịu đứng làm thơ"

Chưa dừng lại ở đó, khi hòa theo những dòng áo trắng "em" ra về và mang theo cả mùa hè nồng cháy trên những nhành hoa phượng còn "tôi" - chàng trai đứng lại. Tất cả như hòa quyện vào nhau giữa màu áo trắng cùng màu "nắng ngập đường" khép lại ca khúc hình như ai cũng man mác buồn khi hát "nắng ngập đường một vạt tóc nào xa". Nhưng liệu cái buồn man mác ấy liệu có bằng cái "ngẩn ngơ người" khi "tà áo lụa nào xa" của chàng trai trong "chút tình đầu".

"Em chở mùa hè đi qua còn tôi đứng lại

Nhớ ngẩn người tà áo lụa nào xa"...

(Hoai Niem)

Những chiếc giỏ xe chở đầy hoa phượng,

Em chở mùa hè của tôi đi đâu,

Chùm phượng vĩ em cầm là tuổi tôi mười tám,

Thuở chẳng ai hay thầm lặng mối tình đầu.

Mối tình đầu của tôi

Là cơn mưa giăng giăng ngoài cửa lớp,

Là áo ai bay trắng cả giấc mơ

Là bài thơ còn hoài trong vở,

Giữa giờ chơi mang đến lại mang về.

Cánh phượng hồng ngẩn ngơ,

Mùa hè đến trường khắc nỗi nhớ trên cây,

Và mùa sau biết có còn gặp lại,

Ngày khai trường áo lụa gió thu bay.

Mối tình đầu của tôi

Nhờ cây đàn buông tiếng xa xôi,

Ai cũng hiểu chỉ một người không hiểu,

Nên có một gã khờ ngọng nghịu đứng làm thơ.

Những chiếc giỏ xe chở đầy hoa phượng
Em hái mùa hè trên cây
Chở kỷ niệm về nhà
Em chở mùa hè đi qua còn tôi đứng lại
Nhớ ngẩn người tà áo lụa nào xa.

(Thơ Đỗ Trung Quân)

ca sĩ Vũ Khanh

“Đó là câu chuyện có thật” – nhạc sĩ Vũ Hoàng bắt đầu câu chuyện về Phượng Hồng.

Năm 1984, trong một đêm sinh hoạt thơ nhạc tại Nhà Văn Hóa Thanh Niên, anh Đỗ Trung Quân lên đọc bài thơ mới sáng tác của mình. Bài thơ có tên Chút Tình Đầu.