VN có đàn Nhị ( đàn cò ); Tàu có đàn Nhị hồ ( Erhu)… lọai đàn 2 dây có cung kéo; bấu nhị của VN tròn, nhỏ… còn Erhu của Tàu Bầu nhị hình Lục giác va lớn hơn … nhị VN. Trước 1975, trong miền Nam có nhạc sĩ Lữ Liên chơi đàn Nhị hay lắm.. từng “so... tài” với vĩ cầm ( violon)... trong mục cò tây cò ta.. với Hòang thi Thao. Miền Bắc VN thì có nhiều nhạc sĩ chơi đàn Nhị..hơn trong miền Nam .
Trong miền Nam.. có đàn gáo.. là bầu nhị dùng trái dừa ...khô
Đàn Cò ( Nhị ) đàn gáo….
Loại đàn nhị thông dụng hiện nay có những bộ phận chính như sau:
- Bát nhị (còn gọi là ống nhị): là bộ phận tăng âm (bầu vang) rỗng ruột, hình hoa muống, làm bằng gỗ cứng. Bát nhị có 2 đầu, đầu này bịt da rắn hay kỳ đà, còn đầu kia xòe ra không bịt gì cả. Ngựa đàn nằm ở khoảng giữa mặt da.
- Dọc nhị (còn gọi là cần nhị, cán nhị): dáng thẳng đứng, đầu hơi ngả về phía sau, gốc cắm xuyên qua lưng bát nhị, gần phía mặt da.
- Trục dây: trục trên và trục dưới đều gắn xuyên qua đầu dọc nhị nằm cùng hướng với bát nhị.
- Dây nhị: Trước đây dây đàn được làm bằng sợi tơ se, ngày nay làm bằng nilon hoặc kim loại. Dây kim loại cho âm thanh chuẩn hơn nhưng không ngọt ngào bằng dây tơ hay dây nilon. Dây đàn chỉnh theo quãng 4 đúng, quãng 5 đúng, quãng 7 thứ… nhưng phổ biến nhất là quãng 5 đúng.
- Cử nhị (hay khuyết nhị): là một sợi dây tơ se neo 2 dây đàn vào gần sát dọc nhị, nơi dưới hai trục dây. Có khi cử nhị là một khung áo buộc gần sát dọc nhị, hai dây đàn xỏ qua hai lỗ khung này. Cử nhị là bộ phận để điều chỉnh cao độ âm thanh. Nếu bạn kéo cử nhị xuống, 2 dây đàn sẽ ngắt quãng hơn, tạo ra âm thanh cao hơn. nếu bạn đẩy cử nhị lên khi đàn 2 dây sẽ phát ra âm thanh trầm hơn vì quãng dây dài hơn. Tuy nhiên để lên dây đàn người ta còn vặn trục dây nữa.
- Cung vĩ: làm bằng cành tre, cành lớp hay gỗ có mắc lông đuôi ngựa. Những lông đuôi ngựa nằm giữa hai dây đàn để kéo đẩy, cọ xát vào dây đàn tạo ra âm thanh. Do những lông đuôi ngựa kẹt hai dây đàn nên ta không thể tách rời cung vĩ khỏi thân đàn.
Đàn Nhị hồ (Erhu)... (bầu cộng hưởng hình lục giác... lớn hơn bầu Nhị ( cò) của VN...
Đàn nhị hồ đối với người Trung Hoa cũng giống như đàn vĩ cầm đối với người Tây phương—người ta chỉ cần nghe tiếng đàn để cảm nhận sự đẹp đẽ, buồn bã, đau thương và hạnh phúc mà nó có thể khơi dậy từ trong lòng. Lắng nghe giai điệu của nhị hồ, người Trung Hoa có thể giao tiếp với tất cả tình cảm mà dân tộc của họ đã từng trải qua trong một lịch sử lâu dài và đầy đổi thay.
Lần đầu tiên nhìn thấy một cây đàn nhị hồ, nhiều người cảm thấy ngạc nhiên vì hình dáng cái đàn đơn giản, thêm vào đó, từ 2 sợi dây đàn của nó mà có thể vang lên một chuỗi âm điệu thật phong phú.
Lịch sử của đàn nhị hồ có tương quan thâm sâu đến những điều trong văn hóa Trung Hoa. Nhị hồ có cả một lịch sử dài 1.000 năm tại Trung quốc. Trong triều đại nhà Tống, đàn nhị hồ khởi đầu từ một nhạc cụ đàn cầm khác, gọi là Hề-cầm (xiqin), là một sản phẩm của một dân tộc thiểu số ở miền Bắc Trung-quốc.
Chữ “nhị” có nghĩa là “hai” hay “thứ nhì”, ý chỉ cây đàn có 2 dây hay là chỉ âm thanh của nốt nhạc cao nhất khi chơi đàn nhị hồ là đứng thứ nhì so với các loại đàn cầm khác. Chữ “hồ” có nghĩa là “man rợ” ý chỉ các bộ lạc, đặc biệt là ở phía bắc, chúng ta thường gọi là rợ Hồ. Đàn nhị hồ khởi đầu là từ một nhóm dân du mục bắc phương gọi là Hề.
Theo thời gian, người Trung quốc làm cho đàn nhị-hồ thành thuần tuý Trung Hoa, bày tỏ năng lực lớn rộng của văn hóa Trung Hoa để đồng hoá các yếu tố văn hóa khác nhau. Nhạc của nhị hồ đã trở thành một phần quan trọng trong di sản văn hoá Trung Hoa.
Tiếng nhạc của đàn nhị hồ nghe nhẹ như tơ, và âm thanh vương vấn này còn giữ trong đầu người nghe một lúc lâu. Thực ra, dây tơ đã được dùng làm dây đàn cho nhị-hồ trong quá khứ. Bây giờ dây kim loại thường được sử dụng vì tính bền bỉ của nó.
Đàn nhị hồ có một hộp âm thanh ở dưới đáy, làm bằng gỗ và da beo, da rắn. Âm thanh phát ra khi cây cung kéo trên dây đàn. Cây cung tốt nhất dùng lông đuôi ngựa.
Nhị hồ không dùng để hòa nhạc, vì vậy nó rất thích hợp khi cần các giai điệu tuôn chảy dạt dào. Tiếng đàn của nó có thể mô phỏng dễ dàng các âm thanh như khóc thương, than thở, hay thì thầm với nhau. Dưới bàn tay thiện nghệ, nhị hồ có thể tạo nên những âm điệu của thiên nhiên như — chim hót, ngựa hí, mưa xuân tí tách, cơn bão mùa hè, tiếng gió gầm thét, và những thứ khác.
Đàn nhị hồ rất thích hợp dùng để diễn tả rất nhiều loại tình cảm, ví dụ như hạnh phúc, vui vẻ, hay chơi đùa. Hai dây đàn có thể phát ra những âm thanh phong phú trong thế giới của sự tự nhiên, bên trong đó con người chỉ chiếm cứ một phần rất nhỏ.
Một khi dòng tình cảm tuôn ra, sự buồn bã và mong chờ trong cuộc đời của chính bản thân và cuộc đời của tiền nhân họ quyện lại với nhau, khiến cho các dây đàn có sức mạnh diễn tả tràn đầy với lịch sử.
