Nhạc sĩ Vũ Thành An hội ngộ khán giả tại SBTN qua ‘tác giả, tác phẩm’
Nhạc sĩ Vũ Thành An hội ngộ khán giả
tại SBTN qua ‘tác giả, tác phẩm’
GARDEN GROVE, California (NV) – Nhiều đồng hương đến dự “Chương trình tác giả tác phẩm dòng nhạc Vũ Thành An,” do nhạc sĩ Trúc Hồ tổ chức, vào tối Thứ Năm, 13 Tháng Tư, tại hội trường đài truyền hình SBTN, Garden Grove.
Nhạc sĩ Vũ Thành An phát biểu. (Hình: Lâm Hoài Thạch/Người Việt)
Nhạc sĩ Vũ Thành An chia sẻ với mọi người: “Hướng mới trong đêm nay là tôi muốn nói đến tình yêu tuyệt đối. Trong đời này, chúng ta có thể chưa có tình yêu tuyệt đối, trong đó có những cuộc tình không trọn vẹn, hay cho dù có yêu nhau đến mấy đến khi được sống bên nhau rồi, thời gian sau cũng có xảy ra chuyện này, chuyện kia. Vì thế, muốn có tình yêu tuyệt đối trên thế gian này thì rất khó.”
“Chúng ta được sinh ra bởi từ tình yêu của bố mẹ, vì bố mẹ thương nhau nên mới có chúng ta. Nhưng dù sao tình yếu đó cũng có giới hạn. Nhưng có một tình yêu hơn cả con người chúng ta đã yêu nhau, và không bị giới hạn, đó là tình yêu tuyệt đối dành cho đấng tạo hóa. Vì đấng tạo hóa tạo ra vũ trụ bằng tình yêu,” nhạc sĩ nói thêm.
Từ trái, ca sĩ Lâm Nhật Tiến và nhạc sĩ Trúc Hồ. (Hình: Lâm Hoài Thạch/Người Việt)
Nhạc sĩ Trúc Hồ, giám đốc điều hành SBTN, nói: “Đây là một chương trình thuộc trong ban cố vấn của SBTN. Trúc Hồ cố gắng bảo tồn những gì đẹp của Việt Nam, qua những dòng nhạc có giá trị. Đây là một chương trình thu hình tại studio soundstage, được đặt tên của nhạc sĩ mà tôi rất kính trọng và yêu mến, đó là cố nhạc sĩ Anh Bằng, và studio này có tên là Soundstage Anh Bằng. Chương trình tác giả và tác phẩm đêm nay được thực hiện lần đầu tiên qua những dòng nhạc của nhạc sĩ Vũ Thành An, đó là cái duyên của chúng tôi, cũng là vì tôi rất mê nhạc của Vũ Thành An.”
Hơn hai tiếng thưởng thức những tình khúc “Không Tên” của nhạc sĩ Vũ Thành An, và những ca khúc sau này, khán giả đã bày tỏ sự ngưỡng mộ qua những tràng vỗ tay thật dài.
Khán giả đến dự. (Hình: Lâm Hoài Thạch/Người Việt)
Những tình khúc, ca khúc của Vũ Thành An được tô đậm đường nét nghệ thuật từ màu sắc, ánh sáng đến âm thanh tuyệt hảo qua những tiếng hát của các ca sĩ tên tuổi tại Little Saigon và những giọng ca mới.
Thế Sơn (Tình Khúc Thứ Nhất); Nguyễn Hồng Nhung (Bài Không Tên Số 7); Tuấn Cường (Bài Không Tên Số 1); Diễm Liên (Bài Không Tên Số 5); Y Phương (Bài Không Tên Số 2 & Lời Tình Buồn); Lâm Nhật Tiến (Bài Không Tên Số 3 & Em Đến Thăm Anh Đêm 30); Mai Thanh Sơn (Bài Không Tên Cuối Cùng); Phi Yến (Bài Không Tên Số 4); Thiên Kim (Bài Không Tên Số 8); Tôn Phụng Hồng (Đời Đá Vàng); Nguyên Khang (Một Lần Nào Cho Tôi Gặp Em); và tiếng hát nhạc sĩ Vũ Thành An với bài “Tình Yêu Tuyệt Đối.”
Ca sĩ Thế Sơn mở đầu chương trình “Tình Khúc Thứ Nhất.” (Hình: Lâm Hoài Thạch/Người Việt)
Cùng với ban nhạc hòa tấu Vietnames American Phiharmonic Symphony Orchestra.
Trong số đồng hương đến dự, bà Tuyết Nguyễn, cư dân Santa Ana, chia sẻ: “Trước 1975, tôi rất thích nhạc của nhạc sĩ Vũ Thành An, nhất là “Bài Không Tên Số 2,” theo tôi, bài này tác giả đã miêu tả nỗi niềm của những người con gái Việt Nam đều có ít nhất một mối tình. Nhưng đến khi lấy chồng thì có những người đã không được sống hạnh phúc bên người yêu của mình, cho dù vậy, họ cũng không quên được mối tình cũ của họ.”
Ca sĩ Nguyễn Hồng Nhung với “Bài Không Tên Số 7.” (Hình: Lâm Hoài Thạch/Người Việt)
Xướng ngôn viên Hồng Vân nói: “Dòng nhạc Vũ Thanh An tôi rất yêu thích, vì đó là những ca khúc phần nhiều nói về những chuyện tình yêu không thành tựu, thành ra những cuộc tình yêu đó đều có nét đẹp riêng của nó. Sau này, tôi rất thân với nhạc sĩ tài hoa này, sau khi anh được ơn gọi là ‘Thầy Sáu’ của Công Giáo. Anh đã thực hiện nhiều công tác xã hội, và tôi cũng có dịp giúp anh trong những công tác xã hội tốt đẹp này.”
Cũng có nhiều khán giả đến từ phương xa.
Ca sĩ Diễm Liên với “Bài Không Tên Số 5.” (Hình: Lâm Hoài Thạch/Người Việt)
Ông Thiện Hồ đến từ Ohio, nói: “Nói đến dòng nhạc của Vũ Thành An thì tuổi trẻ ngày xưa của mình hầu hết đều thích nghe. Vì thời học sinh, sinh viên ai mà không có trải qua một thời yêu đương, và những ca khúc của Vũ Thành An, phần nhiều cũng nói lên những mối tình bị gãy đổ trong lúc thiếu thời. Nhưng cho đến bây giờ, tôi vẫn yêu thích những dòng nhạc đó.”
Ông Tuấn Phạm đến từ Las Vegas, chia sẻ: “Ngoài những bài nhạc ‘Không Tên’ trước 1975, khi đến Hoa Kỳ nhạc sĩ còn soạn thêm nhiều ca khúc mới nữa. Nhưng những dòng nhạc và lời những bài sau này của nhạc sĩ, tôi thấy có chút khác biệt là ngày xưa nhạc sĩ Vũ Thành An đã soạn nhiều tình khúc, còn bây giờ thì ông sáng tác nhiều bài thánh ca cũng như những ca khúc nói về thân phận của con người. Cho dù có sự khác biệt, nhưng cũng đều có những ý nghĩa về cuộc sống của con người từ khi còn trẻ cho đến khi đụng chạm nhiều phiền toái trong cuộc sống cho đến cuối đời.”
Ca sĩ Y Phương với “Bài Không Tên Số 2.” (Hình: Lâm Hoài Thạch/Người Việt)
Bà Tôn Phụng Hồng, 80 tuổi đến từ Virginia, người đoạt giải nhất Tiếng Hạc Vàng 2022. Bà cho hay: “Những bài nhạc tình của Vũ Thành An đa số rất hay. Nhưng riêng tôi, bài ‘Đời Đá Vàng’ tác giả đã nói đúng với tâm trạng và nỗi niềm của tôi trong cuộc sống. Tôi không phải là ca sĩ, nhưng lúc thời trung học, khi nhà trường có tổ chức văn nghệ, thì tôi có lên đóng góp tiếng hát của mình. Còn vấn đề dự thi chương trình ‘Tiếng Hạc Vàng’ là do con cháu tôi xếp đặt, và chúng nó tự ghi danh, chọn bài để tôi hát. Chớ thật ra thì tôi không có ý mình đi thi hát, vì mình cũng đã lớn tuổi rồi.”
Ngoài một số “Bài Không Tên” trước 1975 đến sau này, nhạc sĩ Vũ Thành An cũng có sáng tác thêm những “Bài Không Tên” nữa, nhưng chưa có dịp để giới thiệu đến những khán thính giả nghe nhạc, trong đó có “Bài Không Tên 50.” Đồng thời ông cũng đã sáng tác nhiều bài “có tên,” như bài “Đời Đá Vàng,” “Tình Yêu Tuyệt Đối”…
Bà Tôn Phụng Hồng với bài “Đời Đá Vàng.” (Hình: Lâm Hoài Thạch/Người Việt)
Theo nhạc sĩ Vũ Thành An, lý do ông soạn nhiều bài “Không Tên” là vì nhạc sĩ muốn mượn danh của những ‘Bài Không Tên’ để cho mọi người chú ý đến dòng nhạc của ông.
Qua ca khúc “Tình Yêu Tuyệt Đối,” nhạc sĩ Vũ Thành An hy vọng là mọi người sẽ yêu thương, trân quý những tình yêu tuyệt đối đó. Vì trên thế gian này, mọi người đều là anh chị em hết, xin hãy luôn yêu thương nhau. Đó là mộng ước của ông sau này gởi gắm trong bài “Tình Yêu Tuyệt Đối.” [kn]
_____________
Nhạc sĩ Vũ Thành An và những bài không tên
Nhạc sĩ Vũ Thành An nổi tiếng về những bài ca không tên trong thập niên 1960 cùng với những nhạc sĩ trẻ thời đó như Trịnh Công Sơn, Từ Công Phụng, Ngô Thụy Miên…Ông sáng tác rất sớm khi còn đang học trung học. Tuy nhiên một số bài lúc đó chỉ có nhạc điệu chứ không có lời, như chia sẻ của ông với VOA Việt ngữ:
“Nói về nét nhạc của những bài không tên thì đến rất là sớm, ví dụ như bài không tên số 2 hay là bài không tên số 8 thì cái melody đó tới từ khi mình còn đi học ở trường Hưng Đạo lớp đệ nhị tức là khoảng năm 1961. Lúc đó mình chưa có làm lời được hay. Đến năm 1968 mới có lời của bài không tên số 2, tức là sau nhiều năm mới kết thúc thành một ca khúc.”
Trong số những bài ca không tên của ông có những bài lấy cảm hứng từ những mối tình của chính tác giả.
“Bài không tên số 2 liên quan đến một cô, bài không tên số 8 liên quan đến một mối tình khác,” nhạc sĩ Vũ Thành An cho biết.
“Không phải mỗi bài không tên có một mối tình. Cũng không phải có một mối tình đó mình trải ra một số bài khác nhau. Ví dụ như bài tình khúc thứ nhất, bài không tên cuối cùng là cùng một mối tình,” ông giải thích thêm.
Một điểm đặc biệt đậm chất ‘Vũ Thành An’ là nhiều tác phẩm của ông không được đặt tên, mà cứ lần lượt được gọi là bài không tên, từ số 1 lên tới số hàng trăm.
“Có hai lý do,” ông cho biết. “Mình muốn làm gì khác lạ cho người ta chú ý. Người ta đặt tên mình đặt không tên. Đó là kiểu của mình. Lý do thứ hai nữa là ông Trịnh Công Sơn có người yêu của ông tên là Diễm, ổng viết ra bài Diễm Xưa. Người yêu của mình mình không muốn cho ai biết người yêu mình là ai cả. Nếu người nào tìm hiểu sâu hay người thân của mình thì biết thôi còn đại đa số mình không cho biết vì mình muốn giữ mối tình nó đẹp. Những người yêu của mình bây giờ chụp hình là những bà cụ rồi. Thôi bây giờ để cho người ta tưởng tượng tới một người yêu, một thiếu nữ nào mơ mộng duyên dáng, tà áo dài lã lướt để thế hệ nào cũng nghĩ như vậy thì hay hơn.”
Tác giả cho hay những bài không tên, tuy đánh số như vậy, nhưng không theo thứ tự thời gian.
“Những năm 70, 71 có nhu cầu là các nhạc sĩ in ra tập nhạc 10 bài nên mình mới gom góp lại những bài đã có và đặt số cho nó từ bài số 1, (nhưng bài Tình khúc thứ nhất không phải là bài số 1), đến bài số 10 mình không đặt là bài số 10 nhưng đặt là bài không tên cuối cùng,” ông chia sẻ.
Nhạc sĩ Vũ Thành An vẫn tiếp tục sáng tác ‘những bài không tên’, và cho đến lúc ông trả lời VOA vào đầu tháng 8 năm 2019 thì đã có bài không tên 107. Tuy nhiên, theo ông, những bài không tên sau này không nổi tiếng bằng mười bài không tên đầu tiên.
“Theo mình nghĩ những bài sau này không phải không hay bằng số 1. Bây giờ người ta nghe người ta thấy không bằng những bài đầu tiên. Thực ra những bài đầu tiên được tô vẽ bằng bao nhiêu kỷ niệm và sự rộng rãi của nó nên nó nổi hơn những bài không tên sau này. Những bài không tên sau này là những đứa em ra sau, không ai để ý tới nó thì nó không nổi thôi, nhưng nếu một người nào để ý thì người ta cũng thích.”
Ngoài những bài không tên để ghi dấu những mối tình, nhạc sĩ Vũ Thành An còn có những bài không tên được tạo cảm hứng từ một số vần thơ, chẳng hạn như bài không tên 50.
“Tôi nhớ là hồi đi tù về, tôi nghe ở đâu đó có một câu thơ rất hay ‘Em bảo anh đi đi sao anh không đứng lại. Em bảo anh đứng đợi sao anh lại về ngay. Lời nói thoảng gió bay, đôi mắt hiền đẫm lệ, mà sao anh dại thế, không nhìn vào mắt em.’ Bài thơ ngắn, nên tôi phải thêm lời vào. Tôi không biết tác giả là ai, nên ghi là vô danh,” ông vừa kể vừa ngân nga vài câu trong bài hát.
Nhạc sĩ Vũ Thành Anh từng là một tù nhân chính trị. Sau ngày 30/4/1975, ông phải đi ‘học tập cải tạo’ mười năm tại miền Bắc, từ 1975 đến 1985. Thời gian này cũng là lúc ông bắt đầu sáng tác một số nhạc phẩm đạo lẫn đời, và tập trung thành một tập nhạc có tên là Những bài ca Nhân bản cũng được đánh số thứ tự, cùng nhiều bài có tên khác.
“Mình muốn giữ cái ‘không tên’ để mọi người biết tác giả là Vũ Thành An,” ông nói.
Những đứa con tinh thần của ông chuyển từ thể loại trữ tình sang thể loại Thánh ca và ông đã phổ nhạc toàn bộ Thi-thiên (hay còn gọi là Thánh vịnh-Psalms-theo từ của Công giáo) gồm 150 bài.
Sau 20 năm ngưng sáng tác nhạc đời (từ 1995 cho đến 2015), người nhạc sĩ tài hoa đã quay trở lại với nhạc trữ tình.
“Mình đổi suy nghĩ là Chúa đã cho mình có khả năng làm đẹp cuộc đời, tại sao mình không sử dụng khả năng đó để sáng tác thêm? Cho nên từ năm 2015 đến giờ, Vũ Thành An tiếp tục sáng tác. Chính vì thế, bài không tên số 50 là bài không tên cuối cùng trước khi Vũ Thành An nghỉ sáng tác năm 1995. Khi tiếp tục sáng tác lại thì có những bài không tên. Từ bài không tên số 51 cho đến nay, sau 4 năm, đã được đến bài không tên 107. Vũ Thành An cố gắng sử dụng [khả năng] Ơn trên đã cho để phục vụ Chúa trong thời gian còn lại. Thành ra Vũ Thành An sẽ tiếp tục sáng tác. Vũ Thành An tin sẽ đóng góp thêm khả năng để làm đẹp cho đời,” ông thổ lộ.
Nhạc sĩ Vũ Thành An cho biết sau này, vì lớn tuổi nên không còn yêu đương thống thiết, viết nên những lời yêu đương thống thiết nữa, nên ông dựa vào những bài thơ tìm được trên Internet để sáng tác.
“Vừa rồi mình đọc trên Internet có một bài thơ rất hay, mình phổ nhạc bài đó ‘Một thời theo gió đuổi mây.’ Mình theo đuổi tình yêu giống như cơn gió đuổi theo áng mây, rất là hay,” ông nói.
Những ca khúc sau này của Vũ Thành An chưa được xuất bản, nhưng được đăng trên Facebook của chính tác giả.
Nhạc sĩ Vũ Thành An sang Mỹ định cư vào năm 1991 và kể từ năm 1992 ông định cư tại thành phố Portland, tiểu bang Oregon, cho đến nay. Ông hiện đang giữ chức Phó Tế tại một nhà thờ Công giáo ở Oregon và là người sáng lập cùng điều hành Quỹ Từ Thiện Teresa để cấp lương thực cho người già ở Việt Nam và một số nước khác ở Đông Nam Á, Châu Phi cũng như ở Châu Mỹ Latin.
Sarah Kim Phan sưu tầm