MÓN ĂN TẾT NHẬT BẢN, MÓN ĂN TRUYỀN THỐNG CHỈ CÓ THỂ ĂN VÀO DỊP TẾT CỔ TRUYỀN
MÓN ĂN TẾT NHẬT BẢN, MÓN ĂN TRUYỀN THỐNG
CHỈ CÓ THỂ ĂN VÀO DỊP TẾT CỔ TRUYỀN
Osechi Ryori là những món ăn tết truyền thống đặc biệt hầu như chỉ được nấu vào ngày tết nguyên đán Nhật Bản, truyền thống này đã có từ thời kỳ Heian (794-1185). Những món ăn có đầy đủ màu sắc khác nhau, chỉ nhìn thôi đã thấy đẹp mắt, sau khi nấu xong Osechi đẽ được đựng trong các hộp đặc biệt gọi là "jubako", giống như hộp bento. Mỗi món ăn đều mang những ý nghĩa, thông điệp khác nhau để chào đón năm mới tới.
Hộp món ăn tết Nhật Bản Osechi Ryori |
I. Chi tiết về Osechi Ryori – Món ăn tết Nhật Bản
Giống với những hộp đựng cơm "bento", các món trong Osechi Ryori thường được đựng những chiếc hộp sơn mài "ojubako", phổ biến bây giờ là những hộp"ojubako" có từ 3-5 tầng để đựng đồ ăn mà mỗi tầng đồ ăn thì mang một thông điệp, ý nghĩa khác nhau từ tượng trưng cho hy vọng rằng hạnh phúc giàu có,… Cả gia đình sẽ quây quần cùng nhau thưởng thức một hộp "ojubako" vào ngày đầu năm mới.
Các món ăn sẽ được sắp xếp theo quy tắc, ứng với từng tầng riêng: tầng hộp đầu tiên là các món hầm và món luộc để ăn khai vị cùng với cá; tầng hộp thứ hai gồm các món ăn kèm, ăn nhẹ thường là sẽ có vị hơi và tầng hộp cuối cùng, tầng dành cho các món chính như món hầm nước hoặc kho. Các món trong Osechi được nấu nướng cầu kì mang đầy đủ cả vị mặn, chua, vị ngọt và được bảo quản cẩn thận trong tủ lạnh để dùng trong suốt ba ngày tết ở Nhật Bản.
Hộp đựng Osechi Ryori từ 3 đến 5 tầng, mỗi tầng các món mang một ý nghĩa khác nhau |
Ví dụ tiêu biểu như cá tráp đại diện cho sự may mắn, rong biển tượng trưng cho những niềm vui sẽ tới, muốn đông con cháu hơn thì có món trứng cá trích, trường thọ như tôm và nhiều tài nhiều lộc như rau mắc,…. Mỗi một hộp món ăn tết Nhật Bản Osechi là một tổ hợp những món ngon kết hợp hài hòa đặc điểm từng vùng miền của đất nước Nhật Bản.
II. Những món ăn phổ biến nhất trong Osechi Ryori
1. Datemaki (Sweet Rolled Omelette) – Trứng cuộn
Thường được được phục vụ trong một "jubako" (hộp hình vuông giống như hộp ăn trưa), Datemaki là món trứng tráng có vị ngọt một chút và cũng món ăn Tết rất nổi tiếng của Nhật Bản. Được yêu thích với hình dáng tạo hình cũng cầu kì không kém, mở đầu cho những món ăn ngon ngày tết Nhật Bản.
Trứng cuộn đẹp mắt |
"Kuri Kinton" có nghĩa là "bánh hạt dẻ vàng", kurikinton tượng trưng cho tài lộc, sự phát triển của kinh tế và sự giàu có. Nó rất quan trọng trong bữa ăn năm mới để mang lại may mắn và thịnh vượng. Nếu bạn muốn thử làm món ăn này, thì nhớ chú ý là bạn nên sử dụng loại khoai lang của Nhật Bản nhé, vì loại khoai này có màu vàng tươi rất đặc trưng. Không những vậy chúng còn ngọt hơn khoai lang thông thường, bạn cũng biết đất màu vàng là màu sắc tốt lành cho năm mới.
Bánh khoai lang hạt dẻ |
Namasu là tên tiếng Nhật của món salad củ cải trắng và cà rốt, được ngâm trong giấm ngọt một khoảng thời gian ngắn. Món ăn này xuất hiện ở Nhật Bản vào khoảng những năm 700, từ người Trung Quốc và cho đến bây giờ nó trở thành món đặc biệt được trong mâm cỗ ngày tết Osechi mà người Nhật thưởng thức trong dịp năm mới. Món mang 2 màu màu đỏ và trắng được coi là màu sắc kỷ niệm ở Nhật Bản, bạn sẽ thấy những màu này được sử dụng trong nhiều nghi lễ truyền thống. Món salad này rất dễ làm và có thể được chuẩn bị xong nhanh chóng trước bữa ăn.
Salad cà rốt, củ cải chua ngọt |
Chikuzenni hay gà om(hầm) rau củ là món cổ truyền trong ngày tết truyền thống Nhật Bản, nhưng món ăn nay rất ngon lại bổ dưỡng nên thường xuyên xuất hiện trong bữa cơm hàng ngày của gia đình Nhật. Vào tết, các loại rau được cắt tỉa thành hình dạng lạ mắt để ăn mừng dịp này.
Gà om rau củ |
Được làm từ cá mòi rang & phủ một lớp nước sốt tương ngọt, Tazukuri là một món ăn phổ biến khác cho Osechi ryori. Người Nhật ăn Tazukuri vào ngày tết năm mới vì nó tượng trưng cho một vụ mùa bội thu. Món ăn dai dai, ngọt ngọt cực hấp dẫn này là món ăn kèm lý tưởng nhé.
Cá mòi Tazukuri |
Kuromame có nghĩa là đậu đen trong tiếng Nhật và nó thường được phục vụ vào ngày đầu năm mới như một phần của Osechi Ryori. Đậu đen tạo nên một màu sắc tương phản tuyệt đẹp với chiếc hộp đựng jubako mang màu sơn mài đỏ, nơi chứa đựng tất cả các món ăn ngon mà chỉ cần mở ra thôi cảm giác như một thế giới ẩm thực thu nhỏ đang mời bạn khám phá và thưởng. Ăn đậu đen cũng được coi là tốt cho sức khỏe của bạn cho năm mới. Nếu như bạn muốn nấu món ăn đơn giản bổ dưỡng này tại nhà thì bạn có thể rút ngắn thời gian nấu bằng cách sử dụng nồi áp suất nhé.
Kuromame - Đậu đen ngọt |
Người Nhật thưởng thức Kazunoko vì trứng cá trích mang màu vàng óng ả này vào ngày Tết năm mới với ý nghĩa và cầu mong cho sự phú quý, thịnh vượng sẽ tới với gia đình trong năm mới. Cá trích được đánh giá cao cùng kết cấu giòn độc đáo, là một trong những món ăn phổ biến nhất trong Osechi Ryori.
Trứng cá trích đại diện cho sự thịnh vượng |
Với cách trình bày tinh tế, trang nhã, món chả cá và trứng cá hồi là sự bổ sung ấn tượng, nâng tầm cho hộp đồ ăn tết của bạn. Bạn sẽ rất bất ngờ khi biết rằng rất dễ để thực hiện nó, vừa đơn giản, tinh tế, nhưng mang lại vẻ thanh lịch bất ngờ. Bạn chỉ cần khía những đường khe nhỏ trên chả cá rồi kẹp vào đó lá tía tố và trên cùng thì dải thêm lớp trứng cá hồi vàng.
Món chả cá đơn giản |
Tôm được nấu trong nước tương dashi (là một loại nước dùng cho việc nấu, hầm hay chế biến trong nước soup cho mỳ,… của người Nhật Bản) và ngâm qua đêm, món ăn tuyệt đẹp này sẽ làm tăng thêm màu sắc tươi sáng và hương vị thơm ngon cho Osechi Ryori của bạn.
Tôm hầm |
Cá hồi được cuộn trong tảo bẹ - kombu và gắn với kanpyo, cá hồi cuốn tảo bẹn là một món ăn truyền thống của Nhật Bản cho năm mới đặc trưng cho bí quyết sống khỏe, trẻ lâu và thọ, bạn sẽ muốn ăn nhiều hơn là một cuộn là chắc chắn đó, cá hồi và tảo bẹ đều là những nguyên liệu rất tốt cho sức khỏe
Cá hồi cuộn tảo bẹ giòn giòn |
Những nét trang trí, tạo hình đơn giản được thể hiện thông qua các loại rau có thể biến một món ăn từ bình thường trở thành đặc biệt. Những miếng củ cải ngâm được cắt, tạo hình hoa,… sẽ đưa Osechi Ryori của bạn lên một tầm cao mới. Những kĩ thuật để cắt cơ bản thì không khó đâu nên tất nhiên luyện tập một chút là bạn có thể tạo nên các tác phẩm bắt mắt của riêng mình
Củ cải ngâm được tỉa cắt vô cùng tỉ mỉ |
Được phủ trong một lớp nước sốt mè, rễ cây ngưu bàng là món ăn kèm thường xuyên được xuất hiện trong hộp món ăn tết Nhật Bản, người ta quan niệm rằng ăn món này sẽ đem lại may mắn cho năm mới.
Rễ cây ngưu bàng sốt mè |
Được ngâm, tẩm ướp cùng với nước giấm ngọt, củ sen muối là món ăn kèm khác, vị chua ngọt hòa quyện, mang đến cảm giác thanh và giúp tăng thêm độ ngon cho những đồ ăn chính khác, đây chính xác là món ăn phụ cho những ngày đầu năm mới.
Củ sen muối |
Bánh Mochi đã có từ rất lâu đời, đây là món ăn không thể thiếu trong dịp lễ tết, sum họp gia đình của người Nhật Bản. Mochi không chỉ được ưa chuộng bởi người Nhật mà nó còn rất nổi tiếng trên quốc tế, hỏi bánh gạo mochi ai cũng sẽ gật gù biết là 1 loại bánh của Nhật Bản, bạn đã từng xem cách họ làm bánh chưa, một video ngắn ghi lại cách những nghệ nhân nhào bánh, đập bánh với tốc độ "ánh sáng", sự phối hợp ăn ý phải đạt đến cảnh giới, lệch một chút thôi thì…
Bánh mochi nhân đậu đỏ |
Tự tay chuẩn bị một món bánh tráng miệng nổi tiếng của Nhật Bản, bánh mochi đầy ngọt ngào là hoàn hảo và hoàn thiệt cho Osechi, hộp món ăn tết Nhật Bản ngon chất lượng.
III. Những món ăn kèm và món tráng miệng đi kèm với Osechi Ryori
1. Ozoni (phong cách Kanto)
Ozoni, là một món canh nấu cùng bánh gạo mochi, nước dùng Dashi, thịt gà và rau củ (rau bina) được ăn vào mỗi dịp năm mới của người Nhật Bản. Đây là một món ăn không chỉ bổ dưỡng mà rất ngon nữa. Đây là cách nấu theo phong cách Kanto, bạn nên phân biệt với phong cách Kansai mình giới thiệu ngay dưới đây nhé. À thêm một điều để phân biệt nữa là phong cách Kanto được chuộng ở những nơi xung quanh Tokyo thì Ozoni được nấu với bánh gạo dày hình vuông, trong khi các nơi xung quanh chuộng "style Kansai" sử dụng bánh gạo tròn và nước dùng Miso
Ozoni nấu kiểu Kanto có nước dùng trong |
Ozoni phong cách Kanto và phong cách Kansai |
Ozoni kiểu Kansai này là một món soup miso được thưởng thức vào buổi sáng trong những ngày Tết. Soup bao gồm mochi (bánh gạo), và vài nguyên liệu rau củ khác nhau tùy thuộc vào công thức nấu của từng vùng miền khác nhau. Phổ biến thì bạn có thể nấu nó cùng với các loại rau xanh bổ dưỡng.
Ozoni kiểu Kansai được nấu từ nước dùng miso |
Chào đón năm mới tốt đẹp hơn bằng một bát mì soba nóng hổi – một món mỳ truyền thống của Nhật Bản được biết đến với tên gọi là Toshikoshi Soba. Đây đơn giản là một món mỳ dễ làm, bổ dưỡng cho sức khỏe, sẽ khiến những khó khăn, vất vả hay những điều chưa tốt ở năm cũ trôi đi, tiếp sức cho bạn về hành trình trong năm mới thành công tốt đẹp hơn.
Mỳ Toshikoshi Soba đơn giản với mỳ soba và hành lá |
Mỳ Toshikoshi Soba thêm Tempura, chả cá |
Có một series phim rất nổi tiếng của Nhật Bản tên là "Midnight Dinner" nói về một quán ăn Nhật chỉ mở cửa sau nửa đêm, ở tập 10 phần 1 của series phim đã mô tả về món mỳ này dưới tên gọi gần gũi "New Year's Eve Noodles – Món mỳ trước thềm năm mới", món mỳ bất kì người Nhật nào cũng ăn trong thời khắc sắp chuyển giao.
4. Mochi (Bánh gạo Nhật Bản)
Đa dạng nhân ngọt cho đến các loại nhân mặn, từ đó mà có rất nhiều loại mochi (bánh gạo Nhật Bản) khác nhau mà chúng ta có thể thưởng thức ở Nhật Bản. Đối với các món ăn mặn, mochi được sử dụng làm topping cho Ozoni (món canh mình vừa giới thiệu bên trên), mỳ udon nóng hoặc làm phần nhân bên trong Okonomiyaki (một loại được coi như là bánh xèo phiên bản Nhật Bản). Đối với các món ăn ngọt, bạn sẽ tìm thấy kem Mochi, Zenzai (Oshiruko – món soup đậu đỏ ngọt), dâu Daifuku (dâu được bọc trong một lớp bánh mochi, mochi nhào với bột đậu nành, mochi chấm đường…Vì vậy, đi du lịch Nhật Bản dịp năm mới, đây chắc chắn là thời điểm tuyệt vời để bạn có thể thưởng thức hết các món ăn hấp dẫn này.
Daifuku, bánh mochi nhân dâu |
Đậu đỏ nghiền được sử dụng rất nhiều trong nấu ăn, như là để làm phần nhân cho bánh Mochi, nhân cho bánh bao,…linh hoạt. Nó như là một món tráng miệng vô cùng nhẹ nhàng lại không làm bạn bị no khi ăn thêm, cũng rất tốt cho sức khỏe của bạn nữa.
Đậu đỏ nghiền thanh ngọt, mát, dễ ăn |
Những món sushi được gói ngoài bằng một lát dưa chuột tươi mát này có thể được dùng làm món khai vị tươi mới trong bữa ăn những ngày năm mới của bạn.
Cuộn sushi dưa chuột bắt mắt |
Mặc dù nó không phải là một phần của hộp đồ ăn tết Osechi Ryori, sushi được coi là một món đặc trưng ở Nhật Bản vào hầu hết các ngày lễ, từ những cuộn sushi truyền thống đến các cuộn sushi được kết hợp theo những cách tươi mới, lạ lẫm hơn. Năm mới của Nhật Bản là một dịp đặc biệt để thưởng thức sushi otoro, phần sushi với phần bụng cá ngừ đáng thưởng thức nhất.
Sushi cá ngừ |
Hosomaki là những cuộn sushi rất đơn giản, nguyên liệu vô cùng cơ bản và dễ làm. Bạn chỉ cần có cá ngừ, dưa chuột thái sợi, rong biển cùng với gạo Nhật, cuộn lại là hoàn chỉnh cho một cuộn sushi Hosomaki nhé.
Hosomaki, sushi nhỏ, đơn giản |
Loại sushi truyền thống Futomaki này lại thường được cuộn với phần nhân đầy đặn hơn rất nhiều so với Hosomaki, đa dạng nhân, đa dạng rau mà bạn thích, tăng thêm cả phần màu sắc hài hòa, hoàn hảo cho những dịp đặc biệt để thưởng thức, nhất là trong ngày tết cổ truyền ở Nhật Bản
Sushi cuộn thịt, cá ngừ,... |
Zenzai là một món tráng miệng với phần soup, phần cốt sánh đặc, được làm từ đậu đỏ và đi kèm với bánh gạo mochi (loại bánh gạo đã được nướng). Mặc dù chỉ là một món ăn kèm ngoài cạnh Osechi Ryori, nhưng đây lại là một món ngon rất được ưa chuộng vào mùa đông của người Nhật Bản
Đậu đỏ và bánh gạo nướng |
Đây là một món thạch đậu đỏ, Mizu Yokan là món ngọt truyền thống. Có hình dạng như một khối hình chữ nhật, kết cấu vững, bên trong thạch còn có hạt dẻ nhìn thôi đã thấy vẻ hài hòa và đẹp mắt vô cùng. Nếu như bạn chưa biết, món ăn này cũng có thể trở thành món quà mà bạn có thể tặng cho bạn bè và người thân rất lý tưởng nhé
Thạch Mizu Yokan từ đậu đỏ và hạt dẻ |
Sau khi thưởng thức những đồ ăn, những bữa tiệc mừng thì món cháo thảo mộc Nanakusa Gayu được thưởng thức vào ngày 7 tháng 1 tại Nhật Bản sẽ cho phép dạ dày và cơ thể của bạn được nhẹ nhàng đi rất nhiều. Món cháo này được nấu tư gạo với 7 hương liệu thảo mộc đó là: Seri – một loại rau cần; Nazuna – rau tề; Gogyo – một loại cải cúc; Hotokennoza; Hakobera – loại cây thuộc họ cây tinh thảo; Suzushiro – củ cải; Suzuna – của cải tròn.
7 nguyên liệu thảo mộc để nấu cháo |
Cháo Nanakusa Gayu bổ dưỡng |
Tạ Thư / Theo: Cattour
Phương Tuyền sưu tầm