Vua tương ớt gốc Việt chính thức trở thành tỷ phú
Vua tương ớt gốc Việt chính thức trở thành tỷ phú
“Tôi muốn tiếp tục tạo ra những sản phẩm chất lượng tốt. Tôi không nghĩ nhiều đến việc kiếm thêm lợi nhuận đâu”, David Trần chia sẻ với Forbes.
Tháng 12/1978, David Trần, 33 tuổi, bán một phần số vàng tích lũy được, chơi lớn, mua một tòa nhà rộng hơn 200 mét vuông tại khu người Hoa và thành lập công ty Huy Fong chuyên sản xuất loại tương ớt độc nhất có tên Sriracha dựa theo công thức chuẩn người Thái.
Hơn 4 thập kỷ sau, Sriracha có mặt trên Survivor, Trạm vũ trụ quốc tế và vô số bàn ăn trên toàn thế giới. Theo công ty nghiên cứu thị trường NPD Group, thương hiệu mang logo con gà trống nắp xanh này xuất hiện tại gần như 10% các nhà bếp trên khắp nước Mỹ, đồng thời xếp thứ ba trên thị trường tương ớt trị giá 1,5 tỷ USD . Vượt qua nó là Tabasco thuộc sở hữu của gia đình McIlhenny từ năm 1868 và Frank's RedHot thuộc sở hữu của gã khổng lồ gia vị McCormick & Co.
Ngày nay Huy Fong trị giá 1 tỷ USD dựa trên doanh thu ước tính 131 triệu USD vào năm 2020, theo công ty nghiên cứu IBISWorld. Điều đó biến ông Trần, người đàn ông năm nay ngoài 70 tuổi, trở thành tỷ phú tương ớt đầu tiên tại Mỹ.
Được biết, một số đối thủ cạnh tranh của Sriracha đã bị thâu tóm thời gian gần đây, trong đó điển hình là thương vụ McCormick mua lại thương hiệu nước sốt cay Cholula của Mexico với giá 800 triệu USD vào tháng 11/2020. Trong khi đó, David Trần không có ý định bán công ty. Ông dự định sẽ truyền lại công việc kinh doanh cho 2 người con là William, 47 tuổi và Yassie, 41 tuổi.
Sriracha cho tới nay đã trở thành thương hiệu lớn không tốn một xu quảng cáo, cũng không tăng giá bán buôn kể từ đầu những năm 1980. Nó cũng sống sót một cách thần kỳ trong đợt khan hiếm ớt vào mùa xuân năm ngoái - thời điểm Huy Fong phải tạm ngưng sản xuất vì không đủ nguyên liệu đầu vào.
“Tôi muốn tiếp tục tạo ra những sản phẩm chất lượng tốt. Tôi không nghĩ nhiều đến việc kiếm thêm lợi nhuận đâu”, David Trần chia sẻ với Forbes.
Hành trình ông Trần trở thành tỷ phú tương ớt tại Mỹ không mấy dễ dàng. Ông sinh năm 1945 trong một gia đình có 8 anh chị em.
Xuất phát từ việc nhận ra các loại tương ớt khác trên thị trường đa phần không đủ cay hoặc thiếu hương vị, người đàn ông này đã nảy ra ý tưởng kinh doanh mới: sản xuất loại tương ớt giữ nguyên vị tươi và cay từ công thức trứ danh đặc biệt.
“Tôi suy nghĩ rất nhiều vì giá ớt thường xuyên lên xuống”, ông Trần nói. “Nếu có thể bình ổn giá ngay cả khi giá ớt tăng lên, tôi sẽ có thể độc chiếm một thị trường”.
Không tốn 1 xu quảng cáo, cũng không tăng giá bán buôn từ năm 1980, Sriracha biến founder nhập cư thành tỷ phú tương ớt đầu tiên tại Mỹ
Tháng 1/1980, gia đình ông Trần chuyển đến Los Angeles, một phần vì anh rể cho biết có thể tìm thấy ớt tươi ở California. David Trần sau đó mua ớt từ các chợ địa phương, thành lập Huy Fong vào tháng 2/1980 và chọn chú gà trống làm biểu tượng in bao bì. Đơn giản vì Trần tuổi Dậu.
Đến năm 1987, nhu cầu tăng cao đến mức ông Trần buộc phải chuyển Huy Fong đến tòa nhà mới rộng 22 nghìn mét vuông ở Rosemead, phía đông Quận Los Angeles. Chưa đầy một thập kỷ sau, ông mua luôn nhà máy Wham-O cũ ngay bên cạnh để mở rộng cơ sở sản xuất.
Năm 2010, Huy Fong tiếp tục chuyển đến cơ sở lớn rộng hơn 60 nghìn mét vuông ở Irwindale, cách Rosemead không xa. Thời điểm phát triển nhanh chóng cũng có nghĩa thách thức đang chực chờ.
Năm 2013, thành phố Irwindale kiện Huy Fong vì mùi ớt phả ra từ nhà máy quá khó chịu. Một cơn bão tranh cãi nổ ra, trong khi các chính trị gia ngoài tiểu bang, bao gồm Thượng nghị sĩ Ted Cruz, đều khuyên Huy Fong nên rời khỏi Golden State.
Vốn là người nhút nhát trước báo giới, ông Trần giải quyết khủng hoảng bằng cách mở cửa nhà máy cho công chúng vào tham quan.
“Một trong những điều khiến Trần trở nên thu hút là ông ấy luôn miễn cưỡng kể câu chuyện của mình”, Griffin Hammond, đạo diễn một bộ phim tài liệu năm 2013 về Sriracha nói. “Tất cả những gì ông ấy quan tâm chỉ là điều hành công việc kinh doanh sao cho thật tốt”. Đến tháng 5/2014, thành phố rút đơn kiện.
Sau khi Sriracha tạo được tiếng vang, nhiều thương hiệu đi sau bắt đầu có xu hướng ăn theo làm hàng giả.
“Chúng tôi đã gửi một số thư yêu cầu ngừng hoạt động và đệ đơn kiện,” Rod Berman, một đối tác của Jeffer Mangels Butler & Mitchell kiêm đại diện Huy Fong cho biết. “David và Huy Fong có một loại nước sốt độc đáo. Không thương hiệu nào có thể thay thế Huy Fong và đó là tấm chắn bảo vệ tốt nhất mà họ có”.
Đến năm 2017, mối quan hệ giữa Huy Fong và Underwood Ranches, nhà cung cấp ớt độc quyền từ năm 1988, đổ vỡ. Huy Fong ban đầu kiện Underwood vì không hoàn trả khoản thanh toán vượt mức 1,4 triệu USD từ mùa trồng trọt trước. Trong khi đó, Underwood cáo buộc Huy Fong vi phạm hợp đồng vì thu mua ớt từ những nhà cung cấp khác. Tranh cãi kéo dài mãi cho đến năm 2021, khi một tòa phúc thẩm ở California yêu cầu Huy Fong bồi thường 23 triệu USD cho Underwood.
Được biết đến với biểu tượng chú gà trống trắng trên nhãn chai, Sriracha đánh thức vị giác của những người yêu ẩm thực và ngày càng phát triển hơn khi thu hút một lượng lớn người dùng trung thành. Mỗi năm, hàng triệu kilogram ớt Jalapenos được chế biến để tạo ra loại tương ớt huyền thoại của Huy Fong với vị cay nồng đặc trưng của ớt tươi, vị chua nhẹ của giấm và tỏi thơm nồng. Chúng được sử dụng trong hầu hết mọi món ăn, từ pizza, sushi, đến mì ống hoặc phở.
Forbes, CNN
***
Công ty ớt Sriracha bị kiện vì gây mùi khó chịu, cay mắt
Tương ớt Sriracha bày bán trong tiệm Wal-mart.
LOS ANGELES – Một công ty cung cấp một sản phẩm rất phổ biến, xuất hiện trên hầu hết các bàn ăn trong các tiệm phở Việt Nam, đang gặp khó khăn tại một thành phố ở Nam California. Đó là công ty sản xuất tương ớt Sriracha bị tố cáo gây nặng mùi trong bầu không khí xung quanh nhà máy của hãng.
Hôm thứ Hai vừa qua, thành phố Irwindale đã nạp đơn kiện tại Tòa Thượng Thẩm Los Angeles, yêu cầu một thẩm phán ra lệnh cho nhà máy Huy Fong Foods phải tạm ngưng sản xuất vì thành phố cho rằng mùi ớt xông ra từ nhà máy đã gây phiền toái cho công chúng.
Các viên chức thành phố nói rằng các cư dân đã than phiền họ bị cay mắt, ngứa cổ họng và đau đầu, và một số người đã phải rời khỏi nhà mình để tránh mùi ớt.
Theo ông Fred Galante, một luật sư thành phố Irwindale nói với nhật báo Los Angeles, một gia đình bị buộc phải dời một bữa tiệc sinh nhật vào bên trong nhà thay vì tổ chức ở ngoài trời, sau khi mùi nồng nặc xâm chiếm buổi tiệc vui của họ.
Cũng theo ông Galante, ban đầu công ty Huy Fong đã hợp tác với thành phố, nhưng trong tuần qua các cuộc đàm phán đã chấm dứt mà không sự thỏa thuận, sau khi các đại diện công ty phủ nhận việc có vấn đề mùi hôi trong không khí. Công ty nói rằng các nhân viên của họ làm việc trong môi trường với khứu giác giống mọi người mà không than phiền gì cả.
Nằm cách trung tâm thành phố Los Angeles chừng 20 dặm về phía đông, thành phố Irwindale đang tìm cách làm cho nhà máy phải đóng cửa tạm thời, cho đến khi nào Huy Fong đệ trình một kế hoạch để giảm bớt mùi hôi.
Luật sư Galante nói, “Nếu họ điều chỉnh và mùi hôi chấm dứt, thì chúng tôi không cần lệnh này, nhưng cho đến nay những lời than phiền về mùi hôi vẫn tiếp tục.”
Những chai ớt màu đỏ nắp xanh của Huy Fong hết sức thông dụng và là một món thường thấy không chỉ trong các quán ăn ở Quận Cam mà trong các nhà hàng trên khắp thế giới.
Vào cuối tuần một đại hội ớt Sriracha đầu tiên được tổ chức tại trung tâm thành phố Los Angeles và thu hút hàng trăm người mê ăn ớt.
David Tran, founder of Huy Fong Foods, which supplies the popular version of Sriracha in the U.S. An ethnic Chinese Vietnamese farmer who had grown chili peppers and produced and sold chili sauce near Saigon, he arrived in the U.S. in 1980 following the Vietnam War.
Tổng giám đốc của Sriracha và cũng là người chế tạo món tương ớt này là ông David Trần.
Ông đã có mặt trong đại hội và mặc một chiếc áo T-shirt in dòng chữ “I put Sriracha on my Sriracha” (tạm dịch “Tôi xịt Sriracha vào Sriracha của tôi.”) Tại Hoa Kỳ ngày nay, nhãn hiệu Sriracha được liên kết với tương ớt như Heinz được liên kết với sốt ketchup.
Từ cuối thập niên 1980, công ty tương ớt nổi tiếng này đã hoạt động trong hai tòa nhà ở vùng Rosemead gần đó. Đến năm nay Sriracha mới mở một xưởng sản xuất lớn hơn tại Irwindale.
Tất cả số ớt tươi cần thiết cho việc sản xuất tương ớt trong năm đều được chế biến và lưu trữ trong khoảng thời gian từ tháng 9 đến tháng 12.
Ngọc Lan sưu tầm